އަމީނީ މަގު މަޝްރޫއު ބޮޑެތި ބަނދަރުތަކަށްވުރެވެސް އަގުބޮޑީތަ؟
މާލޭގެ މަގުތަކަކީ ޒަމާންވީ ދުވަސްވީ މަގުތަކެކެވެ. އަޑިގުޑަން ގިނަ މަގުތަކެކެވެ. މީގެ އެތައް އަހަރެއް ކުރީން ރައީސް މައުމޫންގެ ދައުރުގައި މާލޭގައި މަގުތަކުގައި ގައު އަތުރާ މަގުތައް ހެދި ފަހުން މާލޭގެ މަގުތަކަށް ގެނައި އެންމެ ބޮޑު ބަދަލެއް ފެންނަން ހުރީ މާލޭގެ މައި މަގު، މަޖީދީ މަގުންނާއި ބޮޑުތަކުރުފާނު މަގުންނެވެ. މާލޭގެ ވަށައިގެން އޮންނަ ބޮޑުތަކުރުފާނުގެ މަގުގެ އެއްބައިގައި މިހާރު ވަނީ ތާރު އަޅާފައެވެ.
މާލޭގެ މަގުތައް ޒަމާނީ ފެންވަރަކަށް ހެދުމަށް މާލޭ ސިޓީ ކައުންސިލާއި ރޯޑް ޑިވެލޮޕްމަންޓް ކޯޕަރޭޝަން (އާރްޑީސީ)އާ ދެމެދު އެއްބަސްވެފައި ވަނީ 2019 ވަނަ އަހަރުގެ ތެރޭގައެވެ.
މަގުތައް ޒަމާނީ ފެންވަރަށް ހެދުމަށް ހަވާލުކުރީ 462 މިލިއަން ރުފިޔާއަށެވެ. މި އެއްބަސްވުމުގެ ދަށުން ގިނަ މަގުތަކެއްގައި އަލުން ގާ އަތުރައި ބައެއް މަގުތަކުގައި ތާރު އަޅަން އޮތީ ނިންމައިފައެވެ. ތާރު އަޅަން ނިންމި މަގުތަކުގެ ތެރޭގައި އަމީނީ މަގުގެ އިތުރުން ބޮޑުތަކުރުފާނު މަގުގެ ތާރު ނާޅައި އޮތް ބަޔާއި ފަރީދީ މަގާއި ބުރުޒު މަގު ހިމެނެއެވެ.
މާލޭގެ މަގުތައް ޒަމާނީ ފެންވަރަކަށް ހެދުމަށް މާލޭ ސިޓީ ކައުންސިލާއި ރޯޑް ޑިވެލޮޕްމަންޓް ކޯޕަރޭޝަން (އާރްޑީސީ)އާ ދެމެދު އެއްބަސްވެފައި ވަނީ 2019 ވަނަ އަހަރު
ދިގު މިނުގައި 1.7 ކިލޯ މީޓަރު ހުންނަ އަމީނީ މަގު ހިމެނޭހެން މާލޭގެ މަގުތައް ހަދަން އާރްޑީސީއާ ސިޓީ ކައުންސިލުން ހަވާލުކޮށްފައި އޮއްވައި ދެން ފެނުނީ، ޕްލޭނިން މިނިސްޓްރީން އަމީނީ މަގު ހެދުމުގެ މަޝްރޫއު 84 މިލިއަނަށް އާރްޑީސީއާ ހަވާލުކުރިތަނެކެވެ.
އެ މަޝްރޫއު އެކުންފުންޏާ ހަވާލުކުރީ 210 ދުވަހުގެ ތެރޭގައި މަސައްކަތް ނިންމާ ގޮތަށެވެ. ބޮޑު އަގުގައި އަމީނީ މަގު އާރްޑީސީއާ ހަވާލުކުރިއިރު، އެ މަގު ޒަމާނީ ފެންވަރަށް ތަރައްގީކުރުމަށް ސިޓީ ކައުންސިލުން އާރްޑީސީއަށް ހުށަހަޅާފައިވަނީ 39 މިލިއަން ރުފިޔާއެވެ. އެއީ އެ އަގަށް އެ މަގު ޒަމާނީ ފެންވަރަށް ހެދޭނެތީއެވެ. ނަމަވެސް އެކަމަށް އާރްޑީސީން ދިނީ ބީރުކަންފަތެކެވެ. އާރްޑީސީން ބުނެފައިވާ ގޮތުގައި ސިޓީ ކައުންސިލުން ހުށަހެޅީ އަމީނީ މަގު ހެދޭވަރަށް ވުރެ މާ ކުޑަ އަގެކެވެ.
އަމީނީ މަގު ހެދުމަށް ޕްލޭނިން މިނިސްޓްރީއާއެކު އެއްބަސްވި އަގުކަމަށްވާ 84 މިލިއަން ރުފިޔާއަކީ، އެ މަޝްރޫއަށް އެކަށޭގެ އަގަށްވުރެ މާބޮޑު އަގެއްކަން ހާމަވެގެންދަނީ، އެމްޓީސީސީއާ ހަވާލުކޮށްގެން ރާއްޖޭގެ އެކި ރަށްރަށުގައި އަޅަމުން އަންނަ ބަނދަރުތައްވެސް އެ އަގަށް އެޅޭތީއެވެ.
އެންމެ ބޮޑު އެއް ބަނދަރުކަމަށްވާ ހިންވަރު ބަނދަރުގެ އަގަކީވެސް 99 މިލިއަން ރުފިޔާއެވެ.
އެންމެ ބޮޑު އެއް ބަނދަރުކަމަށްވާ ހިންވަރު ބަނދަރުގެ އަގަކީވެސް 99 މިލިއަނެވެ. އެއީ ބަނދަރަށް ބޭނުންވާ ބިން ހިއްކުމާވެސް އެކުގައެވެ. ގިނަ ރަށްރަށުގެ ބަނދަރުތައް އުޅެނީ 40 މިލިއަނާއި 70 މިލިއަން ރުފިޔާއާ ދެމެދުއެވެ. މިކަންކަން މިހެން ހުރިއިރު، އަމީނީ މަގު މަޝްރޫއުގައި ކޮރަޕްޝަން ހިމެނެނެހެން ނާޖާއިޒް ފައިދާ ނެގޭނެ ޖާގަ އޮތޭ ބުނެވޭނެ ޖާގަ އެބައޮތެވެ. އެއީ ނާޖައިޒް ގޮތުގައި ފައިދާގެ ގޮތުގައި އެ މަޝްރޫއިން އެކަނިވެސް 45 މިލިއަނެއްހާ ރުފިޔާ އިތުރަށް ޖަހާފައިވާތީއެވެ..
މަގު ހެދުމުގެ މުޅި މަޝްރޫއަށް ގާތްގަނޑަކަށް 462 މިލިއަން ރުފިޔާ ހަރަދު ކުރަން ޖެހޭތީވެ އެވަރުގެ ފައިނޭންސެއް ކުރެވޭނީ ގާނޫނު ބުނާގޮތުން 15 މިލިއަން ރުފިޔާއަށްވުރެ ބޮޑު މަޝްރޫއެއް ނަމަ ދައުލަތުގެ އިދާރާއެއްގައި ބަޖެޓު ބަހައްޓައިގެންނެވެ.
އެގޮތުން އެ ބަޖެޓު ބަހައްޓާފައި ހުރީ ޕްލޭނިން މިނިސްޓްރީގައެވެ. ނަމަވެސް މަގު ހެދުމުގެ މަަޝްރޫއު ފަށައި ބައެއް މަގުތައް ނިންމި ފަހުން ދެން ޖެހުނީ ބަޖެޓުގެ މައްސަލައެވެ. ޕްލޭނިން މިނިސްޓްރީން އެކަމަށް ބޭނުންވާ ބަޖެޓު ނުދީ ހިފެހެއްޓީއެވެ. ސިޓީ ކައުންސިލުން އެކި ފަހަރުމަތިން އެދުމުންވެސް، އެކަމަށް ހައްލެއް ނުލިބި އާރްޑީސީއަށް އެންމެ ފަހުން ޖެހުނީ އެ މަސައްކަތް ހުއްޓާލާށެވެ.
އެހެން އެކަށް އޮއްވައި މިމަހުގެ 4 ވަނަ ދުވަހު ސިޓީ ކައުންސިލުން ބޭއްވި ނޫސްވެރިންގެ ބައްދަލުވުމެއްގައި މާލެ ސިޓީގެ މޭޔަރު ޑރ. މުހައްމަދު މުއިއްޒު ވިދާޅުވި ގޮތުގައި މާލޭގެ މަގުތައް ހެދުމުގެ މަޝްރޫއު ޕްލޭނިން މިނިސްޓްރީ އާއި ހަވާލު ކުރުމަށް ކެބިނެޓުން ނިންމި ކަމަށް ބުނެ އެ މިނިސްޓްރީގެ ސިޓީއެއް މެދުވެރިކޮށް ކައުންސިލަށް އަންގާފައިވެއެވެ.
ސްޓޭޓް މިނިސްޓަރަކު ސޮއި ކުރައްވައި ޕްލޭނިން މިނިސްޓްރީއިން ސިޓީ ކައުންސިލަށް ފޮނުވި ސިޓީގައި އެގޮތަށް ނިންމި ސަބަބެއް ކަމަށް ބަޔާންކޮށްފައިވަނީ އެ މަސައްކަތް ކުރުމަށް ސިޓީ ކައުންސިލް އިހުމާލު ވުމެވެ. ނަމަވެސް މާލޭގެ މަގު ހެދުން ސިޓީ ކައުންސިލާއި ލިޔެކިޔުމުން ހަވާލު ކުރީ މާލިއްޔަތު ގާނޫނާއި ލާމަރުލަޒީ ގާނޫނުން ކައުންސިލްތަކަށް ދީފައި އޮންނަ ބާރާއި، މަސްއޫލިއްޔަތާއި، އިހުތިސާސްތަކުގެ ތެރެެއިން ކަމަށްވާތީ އެ މަޝްރޫއު ޕްލޭނިންއަށް ބަދަލުކުރެވުމަކީ ހިރާސްތައް ބޮޑު ކަމެކެވެ. އެއީ ލާމަރުކަޒީ ގާނޫނަށް ފަހުން ގެނައި އިސްލާހުތަކުގެ ސަބަބުން އެއީ ފަސޭހައިން ކުރެވޭނެ ކަމަކަށް ނޫންވީމައެވެ.
އާރްޑީސީން ބުނެފައިވާ ގޮތުގައި އަމީނީ މަގު ހަދަން ޕްލޭނިން މިނިސްޓްރީއާއެކުވީ ވަކި އެއްބަސްވުމެކެވެ. އަދި އެ އެއްބަސްވުމުގައި ސިޓީ ކައުންސިލާ ބެހެވޭނެ ކަމެއް ނޫން ކަމަށެވެ. އާރްޑީސީގެ މެނޭޖިން ޑިރެކްޓަރު މޫސާ އަލިމަނިކު (މޫކޭ) ވިދާޅުވިގޮތުގައި ސިޓީ ކައުންސިލުން ކޮރަޕްޝަންގެ ވާހަކަ ދައްކަވަނީ އަމީނީ މަގު ހެދުމުގެ މަސައްކަތަށް ހުރަސްއަޅުމަށެވެ.
އެކަމާ ގުޅިގެން ސިޓީ ކައުންސިލުން ވަނީ، "މާލެ ސްޓްރީޓް ސްކޭޕިން ޕްރޮޖެކްޓް" ސިޓީ ކައުންސިލުން އަތުލާފައިވާ ކަމަށް ބުނެ، ސިޓީ ކައުންސިލްގެ އާއްމު ޖަލްސާއެއްގައި ނިންމީ، މާލޭގެ މަގުތައް ހަދަން ޕްލޭނިން މިނިސްޓްރީން އާރުޑީސީއަށް ދިނުމުގައި ކޮރަޕްޝަން ހިމެނޭ ކަމަށް ކުރެވޭ ތުހުމަތާ ގުޅިގެން އެ މައްސަލަ ބަލައިދޭން އޭސީސީ އަށް ހުށަހެޅުމަށް ނިންމާފައެވެ.
މީގެ އިތުރުން އަމީނީ މަގު ހެދުމުގެ މަސައްކަތާ ބެހޭގޮތުން އާރްޑީސީ އާއި ސިޓީ ކައުންސިލާ ދެމެދު ކަންކަން ހިނގައިދިޔަ ގޮތުގެ ތަފުސީލު ސިޓީއެއް ރައީސް އޮފީހަށް ފޮނުވައި، ޕްލޭނިން މިނިސްޓްރީ އާއި އާރްޑީސީއާ ދެމެދު ސޮއިކުރި އެއްބަސްވުން ބާތިލުކުރަން ކޯޓަށް ހުށަހެޅުމަށްވެސް ނިންމައިފައިވެއެވެ. އަދި އެ މައްސަލަ ލޯކަލް ގަވަމެންޓް އޮތޯރިޓީ (އެލްޖީއޭ) އާއި ރައްޔިތުން މަޖިލީހުގެ ލާމަރުކަޒީ ކޮމެޓީއަށް ހުށަހެޅުމަށް ވެސް ވަނީ ނިންމައިފައެވެ.
އަމީނީ މަގުގެ ކޯޅުން ބޮޑުވެފައިވާއިރު، ކުޑަ އަގެއްގައި ކުރެވެން އޮތް ކަމެއް އެތައް މިލިއަން ރުފިޔާއެއް އިތުރަށް ހަރަދުކޮށްގެން މުޅިން އާ މަޝްރޫއެއްގެ ގޮތުގައި ހަވާލުކުރުމުގެ ބޭނުމެއް ނެތެވެ. އެގޮތަށް ހަވާލުރުމުން ދޭހަވަނީ ކޮންމެވެސް ބަޔަކަށް އެކަމުގެ ނާޖާއިޒް ފައިދާ ލިބޭނެ ކަމެވެެ.