ރައީސް މައުމޫން ރާއްޖޭގައި ކުރަމުން އައި ވެރިކަން ނިމުމަކަށް ގެނައުމަށް އޭރުގެ އިދިކޮޅު ޕާޓީ އެމްޑީޕީން މުޅި ރާއްޖޭގައި އުފައްދައި ފަތުރަމުންދިޔަ ރައްޔިތުން މައުމޫނާއި އިދިކޮޅު ވެގަތުމުގެ ރޫހް ރާއްޖެތެރޭގައި އެހެން ލެވެލަކަށް ގެންގޮސްދިނީ ހއ ދިއްދޫ ރައްޔިތުންނެވެ. 
މާލޭގައި ރައީސް މައުމޫނާއި ދެކޮޅަށް އެމްޑީޕީން މުޒާހަރާކުރަމުން ގެންދަނިކޮށް އެއްދުވަހެއްގައި މާލެ ސިއްސުވައިލި ޚަބަރަކީ ދިއްދޫރައްޔިތުން ގަދައަށް މަސްބާނައިގެން އައިސް އަތޮޅުވެރިޔާ ހުންނެވި އަތޮޅު އޮފީސް ކުރިމައްޗަށް އެމީހުން މަސްތައް އަޅައިލި ވާހަކައެވެ. އެޚަބަރު އިވުމާއެކު އެމްޑީޕީގެ ލީޑަރ ޝިޕުން އިބްރާހީމް ހުސައިން ޒަކީމެންފަދަ ބޭފުޅުން ދިއްދުއަށް ވަޑައިގެން ދިއްދޫ މަސްވެރިންގެ ހިތްވަރުގަދަ އަމަލަށް ވަރަށް ތާރީފުކޮށް މަރްހަބާ ކިޔައި ހެދިއެވެ. 
އޭގެ ދުވަސްކޮޅެއްފަހުން ދިއްދޫގެ މަސްވެރިކަން ދަށްވަމުން ދަށްވަމުންގޮސް މިހާރު އެއީ މަސްވެރި ރަށެކޭ ބުނާ ބަޔަކުވެސް އުޅޭނެހެންނެއް ހިޔެއް ނުވެއެވެ. މީހުން ކިޔާގޮތުން ﷲ ދެއްވި ރޯއްޖަށް ފުރަގަސްދީ އުކައިލުމުން އެކަމުގެ ސުންޕާކަން އެހިސާބުގަނޑުގެ މަސްވެރިކަމަށް ޖެހުނީއެވެ. އުތުރުގައި މަސްގަތުމަށް ޤާސިމް އިބްރާހީމް އުފެއްދި މުޅި މިސަރަހައްދުގައިވެސް އެންމެ ފެންވަރު މަތީ މަސްފެކްޓްރީއަށް ގަންނާނެ މަސްކޮޅެއް ނުލިބި ތަޅުއެޅުވި ގޮތަށް އެފެކްޓްރީ އަދިވެސް ހުރީ ބަންދުކޮށްފައެވެ. އަނެއް ބަޔަކު ބުނަނީ މައުމޫން ވައްޓައިލާން ދިއްދޫމީހުން ރޯއްޖަށް ފުރަގަސްދިނުމުން މައުމޫން ވެއްޓިގެންދިޔައިރު ދިއްދޫގެ މަސްވެރިކަން ވެސް ވެއްޓުނީއެވެ. އެއީ ކަރާމަތެކެވެ.

މާކުރީގައިވެސް މިބާވަތުގެ ކަންކަން ހިގާފައި ހުރެއެވެ.

މާލެއާއި ކައިރީގައި އޮތް ވިލިގިއްޔަކީ ކުރީޒަމާނުގައި މީހުން ދިރިއުޅުނު ރަށެކެވެ. އެރަށު މަސްވެރިން އެއްދުވަހަކު ކަނޑުވެފއި އޮތް ރާއްޖޭގެ ކޮންމެވެސް ރަސްކަލަކު ސަލާމަތަށް އެދި އާދޭސްކުރުމުން އަޅައިނުލައި ދިއުމުން އެރަސްގެފާނުގެ ކަރާމަތުން ވިލިގިލީގެ މަސްވެރިކަމަށް ސުންޕާކަމެއް ޖެހި އޭގެފަހުން އެރަށަށް މަސްނުބާނައި އޮއްވައި ރަށްފަޅުކުރީއެވެ. މިހިރީ މިހިރީ އެވޭލާ ޒަމާނާއި މިޒާމާނުގެ ވާހަކަތަކެވެ.

Advertisement

ފިޝަރީޒް މިނިސްޓަރ ކޫއްޑޫ ހިސާރުކޮށްގެންތިބި ހުވަދުއަތޮޅު މަސްވެރިންނާއި ބައްދަލުކުރައްވާފައި ވިދާޅުވާން ކެރިވަޑައިނުގަތަސް ވޮއިސްއަށް އެގިފައިވާގޮތުގައި ނަގާކިޔަންތިބި ބައެއް އުޅަނދުތަކަކީ އެމްޑީޕީގެ ފިކުރުގައި ހަރަކާތްތެރިވާ މަސްވެރިންނެވެ. އެމްޑީޕީއަކީ ކަނޑުމައްޗަށް ނުހަނު ފަރިތަބައެކެވެ. އަބްދުﷲ ޔާމީންގެ ރައީސްކަމުގައި ސައޫދީއަރަބިއްޔާގެ ސަލްމާން ރަސްގެފާނު ރާއްޖެއަށް ކުރައްވަން އޮތް ދަތުރުފުޅެއް ހުއްޓުވައިލީ އެމްޑީޕީގެ ހިއްވަރުގަދަ ފަހުލަވާނުން ހުޅުލެއާއިދިމާއިން އޮޑިއޮޑިފަހަރުގައި ކަނޑުމައްޗަށް ނުކުމެ ކުރި މުޒާހަރާއިންނެވެ. އެއީ ފ އަތޮޅު ގަތުމަށް ވަޑައިގަންނަވާ ދަތުރުފުޅެއް ކަމަށް އަޑުފެތުރުނެވެ. ކަނޑުމަތީގެ މުޒާހަރާއިން ރަސްގެފާނު ބިރުފުޅުން ރޯގާ އާލާސްކަންފުޅެއް ޖެހިވަޑައިގެންކަމަށް ވިދާޅުވެ ރާއްޖެއާއި ކައިރިނުވެ އަނބުރައި ވަޑައިގެންނެވީއެވެ. އޭގެފަހަކުން ސައޫދީ ވެރިޔަކު ރާއްޖެއަށް އަދި ވަޑައިނުގަންނަވައެވެ. ފ އަތޮޅާއިބެހޭގޮތުން ފެތުރި ޚަބަރުތަކުގެ ހިރަފުސްއޮބި ހަމަހިމޭންވިއިރު އެއަތޮޅުގެ ރައްޔިތުންނަށްވީ ސުންޕާ ޚަބަރަކަށެވެ. އެއަތޮޅަށް އަންނަން އޮތް ތަރައްގީގެ ނުހަނުބިޔަ ބޮޑު މަޝްރޫއެއް ގެއްލިގެންދިޔަގޮތުގެ މައްޗަށް މިއަދުވެސް އެއަތޮޅު ރައްޔިތުން ހިތާމަކުރެއެވެ. އެއީ އިއްޔެއެވެ. ރާއްޖޭގައި ހިންގަން އުޅުނު ބޮޑު މަޝްރޫއު ސައޫދީ އަރަބިއްޔާގެ ރަތްކަނޑުގައި އޮތް ކުޑަރަށެއްގައި އެއޮތް ހަދައި ނިމެނީއެވެ. ދުނިޔޭގައި އެވަރުގެ ތަނެއް ނޯންނާނެކަމަށް ޚަބަރުތަކުގައި ލިޔެފައި ހުރެއެވެ.

ދައުލަތުގެ ދަރަނި ބިލްތައް އެހެރީ ގޯނިގޯންޏަށް

ރާއްޖޭގައި ޒަމާނުއްސުރެ މަސްވެރިކަމަށް އެންމެ ތަނަވަސް ސރަހައްދަކީ ހުވަދުއަތޮޅެވެ. ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުގެތެރެއިން މިހާރުގެ ރައީސް މުހައްމަދު މުއިއްޒު އަޒުލުކުރުމަށް އެމްޑީޕީން ތައްޔާރުވާން ފެށުމާއެކު ހުވަދުއަތޮޅު މަސްވެރިން އެތިބީ މުޒާހަރާއަށް ނުކުމެއެވެ. ދިއްދޫ މަސްވެރިން ފަދައިންނެވެ. ހުވަދޫ މަސްވެރިން އެތިބީ ރާއްޖޭގެ ހުރި އެންމެ ބޮޑު މަސްފެކްޓްރީ ބަންދުކޮށްގެންނެވެ. މަސްވެރި ލަވައެއްގައި ކިޔާގޮތަށް ބޭނި މަސްކޮޅުދީ ކިރާލައި ވަގުތުން ފައިސާ ނުދީގެންނެވެ. އެމީހުންގެ ބިލްތަކަށް ސަރުކާރުން ފައިސާނުދީ އެހެން ބަޔަކަށް އެފެކްޓްރީއަށް މަސްކިރުވިޔަ ނުދޭން އެތާ ތިބެގެން ހުވައިކުރެތެވެ. މިހިނދު އަސްލު މަސްވެރިންނަށް މިހާލު ޖެއްސި މީހުން މަސްވެރިންގެހައްގުގައި މިއަދު ވަކާލާތުކުރާތަން ފެނުނީމާ ދެން ބުނާނީވެސް ކީކޭހެއްޔެވެ.

މިއީ އަކީ އަލަށް މަސްވެރިންނަށް ޖެހިގެން އުޅޭ ކަމެއްވެސް ނޫނެވެ. މަސްވެރިންގެ މަސްގަނެފައި ލާރީގެ ބަދަލުގައި ބިލްކޮޅެއްދޭތާ ފަސް އަހަރަށްވުރެ ގިނަވެއްޖެއެވެ. ވެރިކަން ބަދަލުވުމުން މިހާރުދެން ކެތްތެރިކަން ކޮޅުންލައިގެން ދިޔައީކަމަށް ވެއެވެ. އެކަމަކު އާ ރައީސް އެވިދާޅުވީވެސް އެއްޗެކެވެ. ދައުލަތުގައި ނެތްފައިސާއެއް ދޭނީވަކި ކޮންތާކުންހެއްޔެވެ. ދެން އެހެންވެއްޖިއްޔާ ދައުލަތުގެ 30 ބިލިޔަން ރުފިޔާގެ ބަޖެޓް އެވަންނަނީ ކޮންތާކަށްހެއްޔެވެ.

ހުވަދުއަތޮޅުން މުޒާހަރާއަށް ނުކުމެ ތިބި މަސްވެރިން ހީކުރަނީ ދައުލަތުން ލާރި ނުދީގެން އުޅެނީ ހަމައެކަނި މަސްވެރިންނަށް އެކަނި ކަމަށެވެ. ލޯން ޑިފޯލްޓްވެގެން ބަގްރޫޓްވަނީ މަސްވެރިން އެކަނި ކަމަށެވެ. އެކަމަކު ވޭތުވެދިޔަ ސަރުކާރު ފައިބައިގެންދިޔައިރު މިފްކޯ އެކަންޏެއްނޫނެވެ. އެކިކުންފުނިތައް ލައްވައި ސަރުކާރުން މަސައްކަތް ކުރުވާފައި ފައިސާ ނުދައްކައި ހުރި ބިލްތައް ގޯނިގޯނީގައި ބަސްތާ ބަސްތާއަށް ފިނޭންސް މިނިސްޓްރީގައި ޖެހޭހާ ބިލްތައް ގިނައެވެ. ފެނަކައިން މަސައްކަތްކުރުވި އެތައް ކުންފުންޏެއް ބަގްރޫޓްވެއްޖެއެވެ. ރޯޑްކޯޕަރޭޝަނެއް އެހެން ކުންފުންޏެއް ކިޔާނެ ކަމެއް ނެތެވެ. ނުދަރައި އޮތް ކުންފުންޏެއް ނެތެވެ. 2012 ވަނަ އަހަރު ރައީސް މުހައްމަދު ނަޝީދު ފައިބައިގެންދިޔަ އިރު ހުރިވަރަށް ފައިސާނުދައްކާ ބިލްތައް އެބަހުއްޓެވެ. ބޭރުގެ ދަރަނި 120 ބިލިޔަނަށް އަރުވާފައި ވެއެވެ. އާ ސަރުކާރަށް ޖެހުނީ އެންމެފުރަތަމައިނުންވެސް އިންޑިއާއަށް ދިވެހިރާއްޖެ ދަރުވާލާފައި އޮތް ބޮޑު ދަރަނި ޚަލާސްކުރެވޭތޯ ބެލުމެވެ. މިއީ ވަހީދު ވެރިކަމުގައިވެސް ހަމަޖެހުނުތަނެވެ.

މިދަނޑިވަޅުގައި ހިލުވައިލުމެއް ހުލުވައިލަފިއްޔާ ކުރިއަށް އޮތް އިންތިޚާބުގައި ގެއްލުންވާނެތީ ސަރުކާރަށް މަޖްބޫރުވާނީ ނުފޯރާފޮތުން ފޫގަޅައިގެންވިޔަސް ނޫނީ އުއްޗު އަތްޕުޅުން ދަރަންޏަށް ނަގައިގެންވިޔަސް މަސްވެރިންގެ ދަރަނި އަދާކުރަންކަން މަސްވެރިންނަށް އެނގެއެވެ. މިކަންކުރާގޮތުންނާއި ގެންގުޅޭ ހުތުރުބަހުރުވައިން މިއީ ދިއްދޫ މަސްވެރިންނަށް ޖެހުނުފަދަ ކަމެއް ޖެހިގެން އުޅެނީހެންވެސް ހީވެއެވެ.

ސަރުކާރުން މިހާރު ކުރަންވީ ކަމަކީ ޓޫރިޒަމް އިންޑަސްޓްރީ ކުރިއެރުވިގޮތަށް މަސްވެރިން އަމިއްލައަށް އުޅެން ދޫކޮށްލުމެވެ. މާސިންގާ ކަނޑުއޮތީއެވެ. މަސްވެރިން މަހަށް ނުކުމެ ބާނަންޏާ ބާނައިގެން ވިއްކަންޏާ ގަންނަންތިބި ބަޔަކަށް ވިއްކައިގެން އެކްސްޕޯޓްކުރާބަޔަކު ތިބިއްޔާ އެކްސްޕޯޓްކޮށްގެން އުޅެފާނެނޫންހެއްޔެވެ. އެކަމަކު އެކަންވެސް ކުރާނީ ކިހިނެތްހެއްޔެވެ. ވެރިކަމުން ފައިބައިގެން ދިޔައިރު މަސްވެރިންނަށް ހަމަ އަގުދިނުމުގެ ނަމުގައި ކިލޯއެއް 25 ރުފިޔާއަށް ޖެއްސި ޖެއްސީނުން މަސްވެރިކަމުގެ ދާއިރާގައި ހަރަކާތްތެރިވާ ޕްރައިވެޓް ކުންފުނިތައް އެއޮތީ ބަގްރޫޓްކޮށްފައެވެ.