ދުންފަތުގެ ވިޔަފާރިކުރާ ފަރާތްތަކުން އެ ވިޔަފާރި ދޫކޮށް އެހެން ވިޔަފާރިއެއް ފެށުމަށް ރައީސުލްޖުމްހޫރިއްޔާ ޑރ. މުޙައްމަދު މުޢިއްޒު އެދިވަޑައިގެންފިއެވެ. 

ދިވެހިރާއްޖޭގެ ދުންފަތް ކޮންޓްރޯލްކުރުމާބެހޭ ޤާނޫނަށް ގެނައި އިޞްލާޙް ތަސްދީޤުކުރުމަށް ބޭއްވި ރަސްމިއްޔާތުގައި ވާހަކަދައްކަވަމުން ރައީސް މުޢިއްޒު ވިދާޅުވީ، އެ ގާނޫނަށް ޢަމަލުކުރަން ފަށާ ތާރީޚުން ފެށިގެން، ގައުމުގެ މުސްތަޤުބަލު ދުންފަތުން ދުރުކުރުމުގެ މަސައްކަތް ފެށިގެންދާނެ ކަމަށެވެ. 

އަދި ދިވެހިންގެ ތެރޭގައި މިހާރު އެންމެ އާއްމު، ގައިންގަޔަށް ނާރާ ބައްޔަކީ ކެންސަރު ކަމަށްވާއިރު އެ ބަލިޖެހުމަށް މެދުވެރިވާ އެއް ސަބަބަކީވެސް ދުންފަތުގެ އިސްތިއުމާލު ކުރުންކަން ފާހަގަކުރައްވައި، ރައީސް ވިދާޅުވީ، ދުންފަތުން ޖެހޭ ގައިންގަޔަށް ނާރާ ބަލިތައް ހުއްޓުވުމަށް އެދެވޭ މަސައްކަތެއް ސަރުކާރުތަކުން ކުރާތަން ނުފެންނަ ކަމަށެވެ. 

އެހެންނަމަވެސް، އެމަނިކުފާނަށް މުހިންމުވަނީ ހަގީގީ ހައްލު ގެނެސްދިނުން ކަމަށާ، ދުންފަތް މަނާ ކުރުމުން އެކަމާ ބައެެއް ފަރާތްތަކުން ހިތްހަމަނުޖެހުނު ނަމަވެސް އެމަނިކުފާނު އެކަމާ ފަރުވާލެއް ނުބަހައްޓަވާނެ ކަމަށް ވިދާޅުވިއެވެ. 

ރައީސް މުޢިއްޒު ވިދާޅުވީ، ސަރުކާރުން ދުންފަތް މަނާ ކުރުމަށް ކުރަމުންދާ މަސައްކަތަށް މުޅި މުޖުތަމަޢުގެ އެހީތެރިކަން ލިބިއްޖެ ނަމަ، މުޖުތަމަޢު އެ ވަބާއިން ސަލާމަތް ކިރެވިގެންދާނެ ކަމަށެވެ. 

އަދި އެ ގާނޫނާއެކު، އުފަންވާ ކުދިންނަށްވެސް ދުންފަތް މަނާވެ، ދުންފަތުން ސަލާމަތްވެފައިވާ ޖީލެއް ޤާއިމް ކުރެވިގެންދާނެ ކަމަށްވެސް އެމަނިކުފާނު ވިދާޅުވިއެވެ. އެކަން ކުރުމަށް އެންމެންގެ އެއްބާރުލުން ދެއްވުމަށްވެސް އެމަނިކުފާނުވަނީ އެދިވަޑައިގެންފައެވެ.

ދިވެހިރާއްޖޭގެ ދުންފަތް ކޮންޓްރޯލްކުރުމާބެހޭ ޤާނޫނަށް ގެނައި އިޞްލާޙާއެކު އަންނާނެ ބައެއް ބަދަލުތަކުގެ ތެރޭގައި ހިމެނެނީ:

1. މި ޤާނޫނަށް ޢަމަލުކުރަން ފެށުމާއެކު، 1 ޖެނުއަރީ 2007 ން ފެށިގެން، އޭގެ ފަހަށް ރާއްޖޭގައި އުފަންވެފައިވާ ހުރިހާ ކުދީންނަށް، އަދި މީގެ ފަހުން އުފަންވާނެ ހުރިހާ ކުދީންނަށްވެސް، ދުންފަތުގެ އިސްތިޢުމާލު ކުރުމާއި ދުންފަތް ގަނެވިއްކުންވެސް މަނާވާނެއެވެ. ނަތީޖާއަކަށްވާނީ މި ޖީލު ހެދި ބޮޑުވެ ހަރު މީހުންނަށް ވާއިރު، މުޅި މުޖުތަމަޢަކީ، ދުންފަތުގެ ނުރައްކަލުން ސަލާމަތްވެފައިވާ، އަދި ދުންފަތާ ދުރު މުޖުތަމަޢަކަށްވުމެވެ.

2. ދުންފަތް، އިލެކްޓްރޯނިކް ސިނގިރޭޓް، ވޭޕް ފަދަ ތަކެތި އުފެއްދުމަށް ބޭނުންކުރާ ހުރިހާ މެޝިނަރީއާއި އާލާތްތަކާއި، އެފަދަ ތަކެއްޗާއެކު ބޭނުންކުރާ ހުރިހާ ބާވަތެއް، ރާއްޖެ އެތެރެކުރުމާ ގެންގުޅުން މަނާ ވާނެއެވެ.

3. ދުންފަތުގެ އެއްވެސް ބާވަތެއް އިޝްތިހާރުކުރުން، ސްޕޮންސަރކުރުން، ޕްރޮމޯޓްކުރުން ފަދަ އެއްވެސް ކަމެއް ކުރުން މުޅީން މަނާ ވާނެއެވެ.

4. މި ޤާނޫނާ ޚިލާފަށް، ގެންގުޅޭ ތަކެތި ހިފެހެއްޓުމުގެ ބާރު ތަންފީޒީ އިދާރާތަކަށް ލިބިދިނުމާއެކު، އެ އަތުލައިގަނެވޭ، ދުންފަތާ، އިލެކްޓްރޯނިކް ސިނގިރޭޓް، ވޭޕް އަދި އެފަދަ ތަކެތި އުފައްދާ މެޝިނަރީ ފަދަ ހުރިހާ އެއްޗެއް ރައްޔިތުންނަށް ސީދާ ޔަގީންކަން އޮންނަ ގޮތުގައި އިތުބާރާއެކު ނައްތާލެވޭނެ ނިޒާމެއް ކަނޑައެޅިފައިވެއެވެ.

މީގެ އިތުރުންވެސް ދުންފަތުގެ ނުރައްކަލުން ދިވެހި ޤައުމު މުޅީން ސަލާމަތް ކުރުމަށާއި، މަސްތުވާތަކެއްޗާ އެނޫން ނޭއްގާނީ އާދަތަކާ ދުރުހެލި، ދުޅަހެޔޮ، ހަރުދަނާ މުޖުތަމަޢެއް ބިނާކުރުމަށް މުހިންމު ކަންކަން މި އިޞްލާޙުގެ ތެރެއިން ކަނޑައަޅުއްވާފައިވެއެވެ.

މި ބިލު ޤާނޫނަކަށްވެ ޢަމަލުކުރަން ފަށާނީ، 1 ނޮވެންބަރު 2025 އިން ފެށިގެންނެވެ.