ދިވެހިރާއްޖޭގެ ކަނޑުގެ ސަރަހައްދުން ބައެއް ގެއްލުނު މައްސަލައިގައި ކުރީގެ 3 ބަންޑާރަ ނައިބުންގެ ސިޓީއެއް ބާ ކައުންސިލަށް ފޮނުއްވައިފި އެވެ. 

ކުރީގެ ތިން ބަންޑަރަ ނައިބުންކަމަށްވާ ޑރ. މުހައްމަދު މުނައްވަރާ އަލްއުސްތާޛާ އާއިޝަތު އާޒިމާ ޝަކޫރުގެ އިތުރުން އަލްއުސްތާޛާ ފާތިމަތު ދިޔާނާ ސައީދު ސޮއި ކުރައްވާ ބާ ކައުންސިލަށް ފޮނުވި ސިޓީގައި ވަނީ ޗާގޯސްއާ ދެމެދު ފުށުއަރާ ކަނޑުގެ ސަރަހައްދުގެ އިން ވަކިކުރުމުގެ މައްސަލަ ނިންމާފައިވާ ގޮތް ދިރާސާކޮށް، ރައުޔެއް ނެރުމަށް ރާއްޖޭގެ ބާ ކައުންސިލުން ގެންގުޅުއްވާ ވިސްނުން ދޫކޮށްލުމަށް އިލްތިމާސްކޮށްފަ އެވެ.

މިދިޔަ އާދިއްތަ ދުވަހު އެތިން ބޭފުޅުން ފޮނޮއްވި ސިޓީގައި ވިދާޅުވެފައިވަނީ ދިވެހިރާއްޖޭގެ ޚާއްޞަ އިޤްތިޞާދީ ސަރަޙައްދާއި ޗާގޯސް ޖަޒީރާތަކުގެ ޚާއްޞަ އިޤްތިޞާދީ ސަރަޙައްދުކަމަށް ބުނާ ސަރަޙައްދު، ފުށުއަރާކަމަށްބުނެ އެފުށުއަރާ ސަރަޙައްދު ހަމަހަމަޔަށް ބެހުމަށް މޮރިޝަސްއިން ދިވެހިރާއްޖޭގެ މައްޗަށް 'ޔުނައިޓެޑް ނޭޝަންސް ކޮންވެންޝަން އޮން ދަ ލޯ އޮފް ދަ ސީ' (UNCLOS) ގެ ދަށުން އުފައްދާފައިވާ 'އިންޓަރނޭޝަނަލް ޓްރައިބިޔުނަލް އޮން ދަ ލޯ އޮފް ދަ ސީ' (ITLOS) އަށް ހުށަހެޅި މައްސަލައިގައި، ޤާނޫނުން ކަނޑައަޅާފައިވާ އަދި ދިވެހި މަސްވެރިން ޒަމާނުއްސުރެ ބޭނުންކުރަމުންއައި 200 ނޯޓިކަލް މޭލުގެ ޚާއްޞަ އިޤްތިޞާދީ ސަރަޙައްދުން 45,331 (ސާޅީސްފަސްހާސް ތިންސަތޭކަ އެއްތިރީސް) އަކަކިލޯމީޓަރު ޤާނޫނީ އިންތިޒާމްތަކާ ޚިލާފަށް ދޫކޮށްލާފައިވާ މައްސަލައިގައި ދިވެހިރައްޔިތުންގެ ތެރެއިން ގިނަ ޢަދަދެއްގެ ރައްޔިތުންނާއި ސަރުކާރާ ދެމެދު މިހާރު ޚުޞޫމަތެއް އުފެދިފައިވާ ކަމަށެވެ.

Advertisement

މިމައްސަލައިގައި، ދިވެހިރާއްޖޭގައި ވެރިކަން ކުރައްވާފައިވާ ބޭފުޅުންނާއި ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުގެ މެންބަރުންނާއި ސިޔާސީ ޕާޓިތަކުގެ ލީޑަރުންނާއި ޚާރިޖީ ވަޒީރުކަން ކުރައްވާފައިވާ ބޭފުޅުންނާއި ދިފާޢީ ވަޒީރުކަން ކުރައްވާފައިވާ ބޭފުޅުންނާއި ޤާނޫނީ ފަންނުގެ ބޭފުޅުންނާއި ދީނީ ޢިލްމުވެރިންނާއި މަދަނީ ޖަމިއްޔާތަކާއި އަދި ގިނަ ޢަދަދެއްގެ ޢާންމު ރައްޔިތުން ގެންދަނީ ކަންބޮޑުވުން ފާޅުކޮށް، މިނިންމެވުން ބަދަލުކުރެއްވުމަށް ސަރުކާރަށް ގޮވާލަމުންނެވެ. އަދި މިހާރު މިމައްސަލަވަނީ ޤައުމީ ފެންވަރުގައި ކަންބޮޑުވުން އޮތް މައްސަލައަކަށްވެފައި ކަމަށެވެ.

ޚާއްޞަގޮތެއްގައި، ދިވެހިރާއްޖޭގެ މަސްވެރިކަމުގެ ސަރަޙައްދަކީ 1969 އިން ފެށިގެން ޤާނޫނަކުން ކަނޑައެޅިފައިއޮތް ސަރަޙައްދަކަށްވެފައި ޚާއްޞަ އިޤްތިޞާދީ ސަރަޙައްދަކީ 1976 އިން ފެށިގެން ރާއްޖޭގެ ޤާނޫނުތަކުގައި ކަނޑައަޅާފައިވާ ސަރަޙައްދަކަށްވާއިރު، އެއްވެސް އިޢުތިރާޟެއްކުރުމާނުލައި ޤާނޫނުން ކަނޑައަޅާފައިވާ ދިވެހިރާއްޖޭގެ ޚާއްޞަ އިޤްތިޞާދީ ސަރަޙައްދުން ބައެއް ދޫކޮށްލިދޫކޮށްލުމާއި އަދި ބައިނަލްއަޤްވާމީ ކޯޓެއްގައި ދިވެހިރާއްޖެއާ ދެކޮޅަށް މައްސަލައެއް ހިނގަމުންދަނިކޮށް އެމައްސަލައިގައި ހިމެނޭ ޚުޞޫމަތުގެ ނުކުތާއެއްގައި ދިވެހިރާއްޖެއިން ނަގާފައިވާ ސްޓޭންޑަކާ ސީދާ ޚިލާފަށް ދައުލަތުގެ ސިޔާސަތު ބަދަލުކޮށް، މައްސަލައިގައި ދަޢްވާކުރާ ޤައުމުގެ ބޮޑުވަޒީރަށް ރައީސުލްޖުމްހޫރިއްޔާ ސިޓީފުޅެއް ފޮނުއްވިފޮނުއްވުމަކީ ޤާނޫނުއަސާސީއާއި ޤާނޫނުން ރައީސުލްޖުމްހޫރިއްޔާއަށާއި ބަންޑާރަނައިބަށް ލިބިދީފައިވާ ބާރުތަކުގެ ދާއިރާގެ ބޭރުން ހިންގާފައިވާ ޢަމަލުތަކެއް ކަމަށެކެވެ. އަދި މިމައްސަލަތަކުގައި ހިމެނޭ އިސްވެރިން ޤާނޫނުއަސާސީއާއި ޤާނޫނުތަކާ އެއްގޮތަށް ޖަވާބުދާރީކުރުވުމުގެ މަސައްކަތް މިހާރު ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުން ގެންދަވަނީ ކުރައްވަމުން ކަމަށެވެ.

މިކަންކަން މިހެން ހިނގަނމުންދަނިކޮށް، ދިވެހިރާއްޖޭގެ ޤާނޫނީ ވަކީލުންގެ ކަންކަން ބެލެހެއްޓުމަށް އުފައްދާފައިވާ ބާ ކައުންސިލުގެ އެގްޒެކެޓިވް ކޮމިޓީގައި ހިމެނޭ، އެކައުންސިލުގެ ރައީސްއާއި އަދި އެހެން ބައެއް މެންބަރުން މިމައްސަލައިގައި ސަރުކާރު ދިފާޢުކުރައްވައި ޓްވީޓްކުރައްވައި، ވާހަކަފުޅު ދައްކަވާފައިވާ ކަމަށެވެ. އެހެންކަމާއެކު، ކަންކަން އިސްފަސްވުމުގެ ސަބަބުންނާއި ނިޔަތާމެދު ސުވާލު އުފެދޭ ޙާލަތު މަތިވެއޮތުމުން މިމައްސަލައިގައި ޤާނޫނު ނަންބަރު 2019/5 (ދިވެހިރާއްޖޭގެ ޤާނޫނީ ފަންނުގެ ޤާނޫނު) 7 ވަނަ މާއްދާގެ (ޑ) އިން ތަޞައްވުރުކުރާފަދަ ފަންނީ ދިރާސާއެއް ކޮށް އެދިރާސާގެ މައްޗަށް ރަޢުޔެއް ހާމަކުރުމުގެ ފުރުޞަތު އެގްޒެކެޓިވް ކޮމިޓީއަށް މިހާރު ގެއްލިއްޖެކަމަށް ފާހަގަކުރެވޭ ކަމަށް ވެސް އެސިޓީގައި ވިދާޅުވެފައިވެއެވެ.

މީގެ އިތުރުން ޤާނޫނު ހަމަޖެހިފައިވާ ގޮތުން ބަންޑާރަނައިބަކީ ބާ ކައުންސިލުގެ އެގްޒެކެޓިވް ކޮމިޓީގެ މެންބަރަކަށްވާހިނދު މިމައްސަލައާގުޅިގެން ބަންޑާރަނައިބު ޖަވާބުދާރީކުރުވުމަށް ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހަށް އޭނާގެ އިތުބާރުނެތްކަމުގެ މައްސަލައެއް ހުށަހަޅާފައިވާ ވަގުތެއްގައި ބާ ކައުންސިލުގެ އެގްޒެކެޓިވް ކޮމިޓީން މިމައްސަލައިގައި ރަޢުޔެއް ނެރުމަކީ މަޞްލަޙަތުގެ ފުށުއެރުން މެދުވެރިވާކަމެއް ކަމަށެވެ. އަދި މިބަޔާންކުރެވުނު ކަންކަމަށް ބަލާއިރު މިއީ ބާ ކައުންސިލުން އެކަށައަޅާފައިވާ އުސޫލު ނަންބަރު 2022/G-41 (މަޞްލަޙަތު ފުށުއަރާ ހާލަތްތަކުގައި ޢަމަލުކުރާނެ ގޮތުގެ އުސޫލު) ގެ ދަށުން ފަރުވާދެވޭނޭ ޙާލަތެއްކަމަށް ނުފެންނަ ކަމަށް ވިދާޅުވިއެވެ.

ހަމައެއާއެކު، ދިވެހިރާއްޖޭގައި މަސައްކަތްކުރާ އެންމެހާ ޤާނޫނީ ވަކީލުންނަކީ ބާ ކައުންސިލުގެ މެންބަރުންކަމުގައިވާއިރު، އިސްވެ ބަޔާންކޮށްފައިވާ ޙާލަތުގައި މިފަދަ ބޮޑު ދުސްތޫރީ، ޤާނޫނީ އަދި ފަންނީ މައްސަލައެއްގައި މުޅި ދިވެހި ބާ ކައުންސިލުގެ ރަޢުޔުކަމަށް ދޭހަކުރެވިދާނެފަދަގޮތަކަށް ރަޢުޔެއް އެކުލަވާލުމުގެ ޤާނޫނީ ބާރު ބާ ކައުންސިލުގެ އެގްޒެކެޓިވް ކޮމިޓީއަށް އޮންނާނޭކަމީ ޗެލެންޖްކުރެވޭނޭ ކަމަކަށްވާހިނދު، މިމައްސަލައިގައި ބާ ކައުންސިލުގެ ރަޢުޔެއް ހާމަކުރެއްވުމުގެ ވިސްނުންފުޅު ދޫކޮށްލެއްވުމަށް ބާ ކައުންސިލުގައި ހިމެނޭ މެންބަރުންގެ ހައިސިއްޔަތުން އެ ތިންބޭފުޅުން ވަނީ އިލްތިމާސްކުރައްވައިފައެވެ.

ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސިޔާސީ މައިދާނުގައި ހިނގާ މިފަދަ މައްސަލަތަކުގައި ޤާނޫނީ ވަކީލުން ސިޔާސީ ނުކުރެއްވުމަށާއި ޤާނޫނީ ފަންނަކީ ޕްރޮފެޝަނަލް މިންގަނޑުން މުޅި ރާއްޖެއަށް ޚިދުމަތްދޭ ބައެއްގެގޮތުގައި ތިބޭތިބުން ބަދަލުނުކުރެއްވުމަށްވެސް ބާ ކައުންސިލުގެ ރައީސްއަށާއި ނާއިބުރައީސްއަށް އިލްތިމާސްކުރައްވާކަމަށް އެ ސިޓީގައި ވިދާޅުވެފައި ވެއެވެ.