ޗާގޯސްގެ މައްސަލާގައި ރައީސް އިބްރާހީމް މުޙައްމަދު ސާލިޙް މޮރިޝަސްގެ ރައީސަށް ފޮނުއްވި ސިއްރު ސިޓީފުޅު ރައީސުލް ޖުމްހޫރިއްޔާގެ އޮފީހުން ހާކުރައްވާފައިވާއިރު އެސިޓީފުޅުގައި ޗާގޯސް މައްސަލާގައި އޭރުގެ ސަރުކާރަށް ވަރަށް ބޮޑަށް އޮޅުންވެ ރައީސް ސާލިހަށް މިކުރެއްވެނީ ކޮންކަމެއްކަން އެނގިވަޑައިނުގެން ހުންނެވިކަން ކަށަވަރުވެގެން ހިނގައްޖެއެވެ. އެ ސިޓީފުޅު ސިއްރުކުރައްވައިގެން ހުންނެވީވެސް އެހެންވެގެން ކަން ސާފުވެއްޖެއެވެ.

ރައީސް ސާލިހަށާއި ބަންޑާރަ ނާއިބަށް ޗާގޯސް މައްސަލައިގައި އޮޅުންބޮޅުން ވެވަޑައިގެންފައިވާ ކަން އެނގެނީ އެ ސިޓީފުޅުގައި ޗާގޯސް ސިޔާދަތީ ބާރު މޮރިޝަސްއަށް އޮންނަ ގޮތަށް ދިވެހި ސަރުކާރުން އެއްބަސްވާ އެއްބަސްވުމާއި އދއަށް ދިވެހި ރާއްޖެއިން ހުށަހަޅާފައިވާ ކޮންޓިނެންޓަލްޝެލްފް ކަނޑައެޅުމަށް އދއަށް ހުށަހަޅާފައި އޮތް މައްސަލައާ ގުޅުމެއް ނެތްކަމަށް ވިދާޅުވެފައި އޮތުމުންނެވެ.

އދގެ މުއާހަދާއެއްގެ ދަށުން ކޮންޓިނެންޓަލްޝެލްފް ކަނޑައެޅުމަށް ގައުމުތަކަށް ދެވުނު ފުރުސަތުގައި ދިވެހިރާއްޖެއިން ކޮންޓިނެންޓަލްޝެލްފް ކްލައިމް ކޮށް އދއަށް ހުށަހެޅީ ރައީސް މުޙައްމަދު ނަޝީދުގެ ސަރުކާރުގައެވެ.

ގައުމުތަކުގެ އިގްތިސާދީ ސަރަހައްދު ނުވަތަ އީޒެޑްގެ ބޭރުން ކަނޑުގެ އަޑީގެ މުއްސަނދިކަން އެގައުމަކަށް ލިބޭގޮތަށް ކަނޑައަޅަން އދގެ މުއާހަދާއެއްގެ ދަށުން ފުރުސަތު ދެވުނެވެ. އެކަމަށް ދެވުނު ޑެޑްލައިން ހަމަވީ ނަޝީދު ސަރުކާރުގެ ދުވަސްވަރުއެވެ.

ނަޝީދުވެރިކަމަށް ވަޑައިގެންނެވިއިރު ރާއްޖޭގެ ދެކުނުން އައްޑުއޮތޮޅުގެ ދެކުނަށް އިގްތިސާދީ ސަރަހައްދު ކަނޑައަޅައި 200 މޭލަށް އޮތީ ދަމައި ރޮނގުއަޅައި ވަކިކޮށްފައެވެ. އެއީ އިނގިރޭސިވިލާތުގެ ބާރުގެ ދަށުގައި އޮތް ޗާގޯސްއަކީ ވަކި ދައުލަތެއް ތަނަކަށް ނުވާތީއެވެ.

ޗާގޯސްއަކީ މޮރިޝަސްގެ ތަނެއްކަމަށް ރަސްމީކޮށް އަދިއަދާހަމއަށްވެސް ކަނޑައެޅިފައެއް ނެތެވެ. ޗާގޯސްއަކީ މޮރިޝަސްގެ ތަނެއްކަމަށް ކަނޑައަޅައިދޭން މޮރިޝަސްއިން ދުނިޔޭގެ ކޯޓަށް ހުށަހެޅުމުން އެ ކޯޓުން ނިންމާފައި އޮތީ ޗާގޯސްއަކީ އިނގިރޭސިން އަޅުވެތިކޮށްފައިވާ ތަނަކަށްވާތީ އެތަން އަޅުވެތިކަމުންދޫކޮށް އެތާގެ އަސްލުވަޒަންވެރިންނަށް ދިނުމަށެވެ.

މޮރިޝަސްގައި ދައުލަތެއް އިއުލާން ކުރުމުގެ ކުރިން ޗާގޯސް އަޅުވެތިކޮށްފައިވާތީ އެރަށްތައް މޮރިޝަސްއާއި ހަވާލުކުރެވޭނީ އެތަނަށް ދައުވާކުރާ އެހެންބަޔަކު ތިބިނަމަ އެމައްސަލައެއް ބަލައި ގޮތެއް ނިންމައިގެންކަން އެގެއެވެ،

ރައީސް ސާލިހާއި ބަންޑާރަނާއިބް ރިފްއަތަށް ތަންދޮރު ނުފިލައި އޮތްކަމަކީ ކޮންޓިނެންޓަލްޝެލްފު ކަނޑައަޅަން ދިވެހިރާއްޖެއިން އދއަށް ހުށަހަޅާފައި އޮތީ 200 މޭލުން ބޭރުގެ ސަރަހައްދުކަން ކަމެވެ. 200 މޭލުން ބޭރުގެ ސަރަހައްދު ހޯދަން އދގައި ދައުވާކޮށްފައި އޮތް އޮތުން އެގޮތުގައި ބާއްވާފައި މޮރިޝަސްގެ ތަނަކަށް ޗާގޯސް ހަދަން ތާއީދު ކުރުމުން ނުކުންނަ ނަތީޖާ އެނގިވަޑައިނުގެންނެވިއެވެ.

ދިވެހިރާއްޖެއިން 200 މޭލުގެ ސަރައްހަދު ކަނޑައަޅާފައި އޮތް ބައި މޮރިޝަސްއާއެކު ބަހަން އެއްބަސްވެވަޑައިގެންފައި ކޮންޓިނެންޓަލްޝެލްފު 200 މޭލުން ބޭރަށް ދަންމާނުލެވޭނެކަމީ ބުއްދިއެއް ހުރި އިންސާނަކަށް ސާފުވާނޭ ކަމެކެވެ. ދިވެހިރާއްޖެއިން ކޮންޓިނެންޓަލްޝެލްފު ކަނޑައަޅަން އދއަށް ހުށަހަޅާފައި އޮތް އޮތުން އެއީ ސައްހަ މައްސަލައެއް ކަމަށް ރައީސް އިބްރާހީމް މުހައްމަދު ސާލިހްގެ ސަރުކާރުން ދެކޭނަމަ އެމަނިކުފާނު އެވަނީ ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސިޔާދަތު އަމިއްލަފުޅަށް ނަންގަވާ ލައްވާފައެވެ.

ދިވެހިގައުމުގެ ސަރަހައްދުގެ ބައެއް ގައުމުން ވަކިކުރުމުގައި އެމަނިކުފާނު އަމަލުކުރައްވާފައިވަނީ ސިއްރިޔާތުގައި ދިވެހިރާއްޖޭގެ ގާނޫން އަސާސީއާއި ޚިލާފަށް ކަމަށް ގަބޫލުކުރަންޖެހެއެވެ. ދިވެހި ގައުމުން ބައެއް ވަކިކޮށް އެހެން ގައުމަކަށް ދިނުމުގެ ކުރިން ދައުލަތުން އަމަލު ކުރަންޖެހޭ އިޖުރާތުތަކެއް ގާނޫން އަސާސީގައި ސާފުކޮށް ބަޔާންކޮށްފައި ވެއެވެ. އެއީ އަކީ ރައީސްކަމަށް އަންނަ މީހަކު ހިތަށްއެރީމާ ބަޔަކަށް ދޫކޮށްލާން އަމިއްލަ މުދާގަނޑެއް ނޫނެވެ.

ރައީސް މަނިކުފާނު މިލިޔުއްވި ސިޓީފުޅެއްގައި އޮތް އަނެއް ނުކުތާއަކީ ދިވެހި ރާއްޖެއިން ޗާގޯސްއަކީ މޮރިޝަސްތަކެއްކަމަށް އެއްބަސްވަނީ އިސްތިއުމާރު ކުރުމާ ދެކޮޅު ގައުމަކަށް ރާއްޖެ އޮތްކަން ދެއްކުމުގެ ގޮތުންނެވެ. ބަލަ ދިވެހިރާއްޖެއިން މޮރިޝްސްގެ ސަރަހައްދެއް އިސްތިއުމާރުކޮށްގެން އުޅެނީތޯއެވެ. މޮރިޝަސްއަކީ ޗާގޯސްއާއި އެތައްހާސް ކިލޯމީޓަރެއްގެ ދުރުގައި އޮތް ތަނަކަށްވާއިރު އެގައުމުގެ އިގްތިސާދީ ސަރަހައްދު 200 މޭލަށް ދަމާލިއަސް ޗާގޯސް އޮތީ އަދިވެސް އެތައް ސަތޭކަ ކިލޯމީޓަރެއްގެ ދުރުގައި ދިވެހިރާއްޖެއާ ގާތުގައެވެ.

މޮރިޝަސް ތަނެކޭ ރިޔުނިއަންގެ ތަނެކޭ ސީޝަލްސްގެ ތަނެކޭ ދުރުމިނުގެ ގޮތުން ވަކި ތަފާތެއް ނެތެވެ. ތަފާތަކީ ޗާގޯސްގައި އަޅު މަސައްކަތުގައި ގެންގުޅުނު މީހުން އެތަނުން ބާލައިގެން އެކިގައުމުތަކަށް ގެންގޮސް ވިއްސިވިހާލި ކޮށްލިއިރު އެއްބަޔަކު މޮރިޝަސްއަށް ގެންދިޔަ ކަމެވެ. އެހިސާބުން މޮރިޝަސްތަނަކަށް ޗާގޯސް ރައްތައް ވާންޖެހޭ ކަމަށް ގަބޫލު ކުރެވެންޏާ އެއޮތީ ވެފައެވެ. ދިވެހިރާއްޖެއިން މޮރިޝަސްގެ ސަރަހައްދެއް އިސްތިއުމާރުކޮށްގެން އުޅެނީ ކަމަށް ގަބޫލު ކުރެވެންޏާ ކުރެވެންވީއެވެ.

ކޮންމެއަކަސް ސޯލިހް ސިއްރު ކުރެއްވި ސިޓީފުޅު ވެރިކަމުން ފައިބައިގެން ދިޔައިރުވެސް ރަސްމީކޮށް ސިއްރު ކުރައްވައިގެން ހުންނެވި ސަބަބަކީ ހެއްދެވިފައިވާ ގޯސްގެ ބޮޑުކަމެވެ. ހައިރާންވި ކަމަކީ ޖުމްހޫރީ ޕާޓީގެ ލީޑަރާއެކު އެކަހެރި މީޓިންގެއް ބާއްވާފައި އެސިޓީފުޅު ދައްކަވާފައި ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުގެ މެންބަރުންނަށް ދައްކަވަން ކެރިވަޑައި ނުގަތްކަމެވެ.

އެމަނިކުފާނުގެ ފަހުނޭވާފުޅުގައި ރައީސް އޮފީހުގެތެރެއިން ބަޔަކު ވަގަށް ސިޓީފުޅު ލީކް ކުރެއްވީ ޑެމޭޖް ކުޑަކުރެއްވިދާނެ ކަމުގެ އުއްމީދުގައެވެ. އެކަމަކު އެކަމެއް ނުވިއެވެ. ހިތާމައަކީ ރޯމާދުވާލުފަދައިން އަދި ދެކުނުގެ ހަތަރު އަތޮޅުގެ ބަޣާވާތް ފަދައިން ދިވެހި ގައުމުގެ މިނިވަންކަމާއި ސިޔާދަތު ނަގާލާފައިވާ ކަން އެގޭއިރުވެސް އެކަމަށް ތާއީދުކުރާ ދިވެހިން ތަކެއް ތިބޭކަމެވެ.