ކޮންމެ އިންތިޚާބަކާއި ގުޅިގެންވެސް އެންމެ ގަދައަށް ދެކެވޭ އެއް ވާހަކަ އަކީ ރިޝްވަތުގެ ވާހަކައެވެ. ވަކި ކެންޑިޑޭޓަކަށް ވޯޓުލާން އެއްބަސްވެއްޖެ ނަމަ، އެވެނި ވަރަކަށް ފައިސާ ދޭނަމޭ ބުނާ ވާހަކައެވެ. ނުވަތަ ތިމަންނަ ވޯޓުލާނީ މިވެނި ވަރަކަށް ފައިސާ ދޭ މީހާ އަށޭ، ނޫނީ މިވެނި އެވެނި އެއްޗެއް ދޭ މީހާ އަށޭ ކިޔައި، މީސްމީޑިއާގެ އެކިއެކި މަންސަތަކާއި، އެނޫންވެސް ތަންތަނުގައި ވާހަކަދައްކާ މީހުން ނިސްބަތުން ވަރަށްވެސް ގިނައެވެ. ބައެއް މީހުން އެ ވާހަކަ ދައްކަނީ "މަޖަލަކަށް" ކަމަށް ބުނެއެވެ. އެހެން ނަމަވެސް އެއީ މަޖަލަކަށް ވެސް ބުނަން ހެޔޮވާ ވަރުގެ އެއްޗެއް ހެއްޔެވެ؟ އެހެނީ ތިމަންނަ އެވެނި މިވެނި ފާފައެއް ކުރާނަމޭ "މަޖަލަކަށް" ބުނި ނަމަވެސް، ތިމާ އެ ބުނި ބަސް، ނުވަތަ އެ ޝެއާކުރި ޕޯސްޓު އެއީ ފަހު ދުވަހުން ތިބާ ޖަވާބުދާރީވާން ނުޖެހޭ ކަމެއް ކަމުގައި ނުވާނެ ހެއްޔެވެ؟ އެދުވަހުން އެއީ މަޖަލަކަށް ކުރި ކަމެކޭ ބުނެ، އެކަމުން ރެކެވޭނެ ގޮތެއް އޮންނާނެ ހެއްޔެވެ؟ 

މީގެ ކުރިން، "މަޖަލަކަށް" ރިޝްވަތުގެ ވާހަކަ ދެއްކުމާއި ހަމައިން އާއްމުކޮށް އެކަން ނިމިގެން ދިޔަ ނަމަވެސް، މިއަދު ރާއްޖެ މިވަނީ އެކަން އައު ހަރުފަތެއް ގިރާކޮށް، އެއްކަލަ މަޖަލަކަށް ރިޝްވަތުގެ ވާހަކަ ދެއްކި މީހާ އާއި އެނޫންވެސް މީހުންނަށް ހަދިޔާއެއްގެ ގޮތުން ލިބޭ އެއްޗަކަށް އެ ފައިސާ ލިބޭ ގޮތްވެފައެވެ. އޭރު އެ ފައިސާ އަކީ ރިޝްވަތެއް ކަމަށް ބުނެ، ނުހިފާނެ ކަމަށް ބުނަމުން އައި މީހުން، މިހާރު އޭގައި ހިފަމުން އަންނަތަން މިދަނީ ފެންނަމުންނެވެ. 

Advertisement

ދެން، މިވާހަކަ ދެއްކުމުން، އެ ފައިސާގައި ހިފާ މީހުން ދައްކަމުންދާ ހުއްޖަތަކީ އެ ބަހަމުންދާ ފައިސާ އަކީ ރައްޔިތުންގެ ފައިސާ ކަމަށެވެ. އެހެންކަމުން، އެއީ ރައްޔިތުންނަށް ހައްގު ފައިސާއެއް ކަމަށާ، އެ ފައިސާގައި ހިފުމަކީ ރިޝްވަތަކަށްވެސް ނުވާނެ ކަމަށެވެ. އެހެންނަމަވެސް، އެއީ ރައްޔިތުންގެ ފައިސާ ނަމަ، އެ ބަހަންވާނީ އެންމެންގެ މެދުގައި ހަމަހަމަ އުސޫލެއްގެ މަތިން ނޫން ހެއްޔެވެ؟ ވަކި ބަޔަކަށް ވަކި ޝަރުތެއް ކުރުމަށްފަހު، ދެފަރާތަށް ދުނިޔަވީ މަންފާތައް ލިބޭ ގޮތަށް ތިޔަ ބުނާ "ރައްޔިތުންގެ ފައިސާ" ބެހުމަކީ އިންސާފެއް ކަމަށްވެސް ގަބޫލު ކުރެވޭ ހެއްޔެވެ؟ ޔަގީނުންވެސް ނުކުރެވޭނެ އެވެ. 

ވޯޓު ވިއްކުން ރާއްޖޭގައި އާއްމުވެފައިވާ މިދުވަސްވަރުގައި ރާއްޖޭގެ ގިނަ ޢިލްމްވެރިން ތަކެއް ވަނީ އެކަމުގެ ހުރި ނުބައި ކަމާއިމެދު އަލި އަޅުއްވާ ލައްވާފައެވެ. 

އެގޮތުން ވޯޓު ދިނުމަށް އެދި އެ ދޭ ފައިސާ އަކީ ރިޝްވަތެއް ކަމުގައި ހުރިހާ ޢިލްމުވެރިންވެސް، އިއްތިފާގުވެ ވަޑައިގަންނަވައެވެ. އަދި ރިޝްވަތު ހިފުމަކީ ލަޢުނަތް ލެއްވިގެންވާ ކަމެއް ކަމުގައި އެ ޢިލްމުވެރިން އަންނަނީ ހާމަ ކޮށްދެއްވަމުންނެވެ. 

ކީރިތި ރަސޫލާ ޞައްލައްالله ޢަލައިހިވަސައްލަމަ ޙަދީޘްކުރައްވަފައިވާ ބަސްފުޅެއްގެ މާނައިގައިވަނީ "ރިޝްވަތު ދޭ މީހާއާއި ރިޝްވަތުގައި ހިފާ މީހާއާއި އަދި ރިޝްވަތުގެ ކަންތައް ހަމަޖެއްސުމަށް އެ ދެމެދުގައި ހިނގާ މީހާއަށް މާތް الله ލަޢުނަތްލެއްވިއެވެ."

ލަޢުނަތް ލެއްވުމަކީ މާތް الله ގެ ރަހުމަތުން އެމީހަކު އެއްކިބާ ކުރުމެވެ. 

މީގެ އިތުރުން ވެސް މި މައްސަލައިގައި ހުރި ކަންކަމާއި ގުޅިގެން އަލި އަޅުއްވާ ލައްވަމުން ޝެއިޚް ޝުޢައިބު ނާޒިމް ވަނީ ވޯޓަކީ އަމާނާތެއް ކަމަށާ، އެހެން ކަމުން އެއަށް ޚިޔާނާތްތެރި ވުމަކީ ވަރަށްވެސް ނުރައްކާތެރި ކަމެއް ކަމަށް ވިދާޅުވެފައެެވެ. 

ވޯޓްލުމަށް އެދި ދެވޭ އެ ފައިސާ، ނުވަތަ ވަޒީފާ ނުވަތަ އެހެންވެސް މަންފާއެއްގައި ހިފުމުގެ ހުރި ނުބައިކަން ނޭނގި ހުރެ އޭގައި އެތަށް ބަޔަކު ހިފާފައިވާއިރު، ދެން އުފެދޭ ސުވާލަކީ ދެން ކަން ކުރަންވީ ކިހިނަކުންތޯ އެވެ. 

އެ ސުވާލުގެ ޖަވާބު ވެސް ޢިލްމުވެރިން ވަނީ ދެއްވާފައެވެ. އެގޮތުން، އެކަމުގެ ހުރި ނުބައިކަން އެނގުމާއި ހިސާބުން ތަޢުބާވެ މާތް الله ގެ މަގަށް ރުޖޫޢަވާން ޖެހެއެވެ. އަދި އެ ފައިސާ ހިފުނު ކަމަށްޓަކައި އެ ދިން މީހާ އަށް ވޯޓު ލުމަކީ ކުރަންޖެހޭ ކަމެއް ނޫން ކަމަށާ، އެފަދައިން ވޯޓު ދިނުމަކީ އެއް ފާފައަށް އަރައި ގަތުމަށްފަހު އަނެއް ފާފައަށް އަރައިގަތުން ކަމަށް ޢިލްމުވެރިން ވިދާޅުވެއެވެ. އެހެންކަމުން އޭގެ ބަދަލުގައި އެ އަމާނާތް އޭގެ ހައްގު ވެރި ފަރާތަށް ރައްދު ކުރެއްވުމަށް ޢިލްމުވެރިން ވަނީ ނަސޭހަތްތެރިވެފައެވެ.