ކީރިތި ޤުރްއާނުގައި ﷲ سُبْحَانَهُ وَتَعَالَى ބާވާލައްވާފައިވާ ކޮންމެ ސޫރަތަކީވެސް މާތް މަތިވެރި ސޫރަތެކެވެ. އަދި އެ ފޮތުގައިވާ ކޮންމެ އާޔަތަކީވެސް ހަމައެހާމެ މާތް މަތިވެރި އާޔަތެކެވެ. އިންސީންނާއި ޖިންނީން އެކުވެގެންވެސް އެފަދަ ސޫރަތެއް ނުވަތަ އާޔަތެއް ނުގެނެވޭނެއެވެ. މުޅި އެންމެހާ މީސްތަކުންވަނީ އެކަމަށް ނުކުޅެދިފައެވެ. އެ މަތިވެރި ފޮތުގައިވާ 6236 އާޔަތުގެ ތެރެއިން އެންމެ މަތިވެރި އާޔަތަކީ ކޮބާތޯ؟ އެ އާޔަތުގައިވަނީ ކޮން ވާހަކައެއްތޯ؟ އެ އާޔަތެއް އެހާ މަތިވެރިވި ސަބަބަކީ ކޮބާތޯ؟ މި ސުވާލުތަކުގެ ޖަވާބުތަކަކީ ހެޔޮކަމަށް އެދޭ ކޮންމެ މީހަކަށްވެސް މުހިއްމުވާނެ ޖަވާބުތަކެކެވެ.

ކީރިތި ޤުރްއާނުގެ ބަޤަރާ ސޫރަތުގެ 255 ވަނަ އާޔަތަކީ އެ ފޮތުގައިވާ އެންމެ މާތް އާޔަތެވެ. އެ އާޔަތަކީ "آيَةُ الكُرْسِي" ގެ ނަމުން މަޝްހޫރުވެގެންވާ އާޔަތެވެ. އިމާމް މުސްލިމް، އުބައްޔު ބުން ކަޢުބް رَضِيَ اللهُ عَنْهُ ގެ ކިބައިން ރިވާކުރައްވާފައިވެއެވެ. ރަސޫލުﷲ صَلَّى اللهُ عَلَيهِ وَسَلَّم އުބައްޔުގެފާނަށް ޙަދީޘްކުރެއްވިއެވެ. "އަބޫ މުންޛިރެވެ! ﷲގެ ފޮތުގައިވާ އާޔަތްތަކުގެ ތެރެއިން އެންމެ މަތިވެރި އާޔަތަކީ ކޮބައިކަން އެނގިލައްވާތޯއެވެ؟" އުބައްޔުގެފާނު ދެންނެވިއެވެ. "މޮޅަށް ދެނެވޮޑިގެންވަނީ ﷲއެވެ. އަދި އެކަލާނގެ ރަސޫލާއެވެ." މިގޮތަށް އެކަލޭގެފާނު ދެ ފަހަރަށް ތަކުރާރުކުރެއްވުމުން ތިންވަނަ ފަހަރު އުބައްޔުގެފާނު ދެންނެވިއެވެ. "އެއީ ((اللَّهُ لَا إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ الْحَيُّ الْقَيُّومُ(( އެވެ." އެހިނދު ރަސޫލުﷲ صَلَّى اللهُ عَلَيهِ وَسَلَّم އުބައްޔުގެފާނުގެ މޭފުޅުގައި ޖައްސަވާލެއްވުމަށްފަހު ޙަދީޘްކުރެއްވިއެވެ. "އަބޫ މުންޛިރެވެ! ތިބާއަށް ފަސޭހަ އެއްޗެއްކަމުގައި ޢިލްމު ލައްވާށިއެވެ!"

މި އާޔަތަކީ އެހާ މާތް އާޔަތަކަށްވީ މި އާޔަތުގައިވާ މާތް ﷲގެ އިސްމުފުޅުތަކާއި ޞިފަފުޅުތަކުގެ ސަބަބުންނެވެ. އާޔަތް ފެށުނީއްސުރެން އާޔަތް ނިމެންދެން އައިސްފައިވަނީ އެކަލާނގެއަށް ލިބިވޮޑިގެންވާ އިސްމުފުޅުތަކާއި ޞިފަފުޅުތަކެވެ. އުނިޞިފަތަކުން އެކަލާނގެއީ ހުސްޠާހިރުވެގެންވާ ފަރާތެއްކަމެވެ. ދިރިދެމިވޮޑިގެންވާ، ކަންކަން ކުރެއްވުމުގައި ޤާއިމުވެވޮޑިގެންވާ، ޢިލްމުފުޅުގައި ތަނަވަސްވެވޮޑިގެންވާ، އުޑާއި ބިމުގައިވާ އެންމެހާ އެއްޗެއް މިލްކުވެވޮޑިގެންވާ ފަރާތަކީ އެކަލާނގެ ކަމެވެ. އާޔަތުލް ކުރުސި ފިޔަވައި އެއް އާޔަތެއްގައި އެކަލާނގެ މަތިވެރިކަން މިހާ ފުރިހަމައަށް ބަޔާންކުރައްވާފައިވާ އެހެން އާޔަތެއް ކީރިތި ޤުރްއާނުގައި ނުވެއެވެ.

Advertisement

(1) ފަރުޟުނަމާދުތަކުގެ ފަހުގައި: އަބޫ އުމާމާ رَضِيَ اللهُ عَنْهُ ވިދާޅުވިއެވެ. ރަސޫލުﷲ صَلَّى اللهُ عَلَيهِ وَسَلَّم ޙަދީޘްކުރެއްވިއެވެ. ((مَنْ قَرَأَ آيَةَ الْكُرْسِيِّ فِي دُبُرِ كُلِّ صَلَاةٍ مَكْتُوبَةٍ لَمْ يَمْنَعْهُ مِنْ دُخُولِ الْجَنَّةِ إِلَّا أَنْ يَمُوتَ(( (رواه الطبراني في "الكبير") މާނައީ: "ކޮންމެ ފަރުޟުނަމާދެއްގެ ފަހުގައި އާޔަތުލް ކުރުސި ކިޔަވާމީހަކު، ސުވަރުގެ ވަނުމަށް މަނާކުރާ އެއްޗަކީ މަރުކަމުގައި ނޫނީ ނުވެއެވެ." އެބަހީ؛ މާތް ﷲގެ އަމުރުފުޅަށް ކިޔަމަންގަނެ، ނަހީތަކުން ދުރުވެ، ފަރުޟުނަމާދުތަކަށްފަހުގައި މި އާޔަތް ކިޔުމަކީ ސުވަރުގެ ވަނުމަށް ފުރުސަރު ލިބޭނެ ސަބަބެކެވެ.

(2) ނިދުމުގެ ކުރިން: އިމާމް ބުޚާރީ އަބޫ ހުރައިރާ رَضِيَ اللهُ عَنْهُ ގެ ކިބައިން ރިވާކުރައްވާފައިވާ ރިވާޔަތެއްގައިވެއެވެ. ރަމަޟާންމަހުގެ ޒަކާތުގެ މުދާ ބެލެހެއްޓުން ރަސޫލުﷲ صَلَّى اللهُ عَلَيهِ وَسَلَّم އަބޫ ހުރައިރާއާ ޙަވާލުކުރެއްވިއެވެ. ރޭގަނޑުވީހިނދު، އަބޫ ހުރައިރާއަށް ފެނިވަޑައިގަންނަވަނީ މީހަކު އައިސް ޒަކާތުގެ މުދަލުން ވައްކަންކުރާ ތަނެވެ. އެހިނދު، އެމީހަކު ހިފަހައްޓައި، ރަސޫލުﷲ صَلَّى اللهُ عَلَيهِ وَسَلَّم ގެ އަރިހަށް ގެންދާނެކަމަށް ވިދާޅުވިއެވެ. އެހިނދު، އެމީހެއްގެ ޢާއިލާމީހުން ތިބީ ޙާލުގައިކަމާއި އެ މުދަލަށް އޭނާ ވަރަށްބޮޑަށް ބޭނުންޖެހިފައިވާކަމުގެ ވާހަކަތައް ކިޔައިދީ، ދޫކޮށްލައިދިނުމަށް އެދުނެވެ. އެހިނދު، އަބޫ ހުރައިރާ އެމީހާއާމެދު ހަމްދަރުދީވެ ދޫކޮށްލިއެވެ. ޖެހިގެން އައިދުވަހު ރަސޫލުﷲ صَلَّى اللهُ عَلَيهِ وَسَلَّم ގެ އަރިހަށް ވަޑައިގަތުމުން، ރޭގައި އައިމީހާ ކަންތައް ކުރިގޮތާ ބެހޭގޮތުން ސުވާލުކުރެއްވުމުން އަބޫ ހުރައިރާ ކަންހިނގިގޮތް ކިޔައިދެއްވިއެވެ. އެހިނދު، އެ މީހަކީ ދޮގުވެރިއެއްކަމާއި އޭނާ އަދި އެނބުރި އަންނާނެކަމަށް ޙަދީޘްކުރެއްވިއެވެ. ޖެހިގެން އައިރޭވެސް ފުރަތަމަ ރެއެކޭ އެއްގޮތަށް ކަންހިނގައިގެން ދިޔައެވެ. އެމީހާގެ ވާހަކަތަކަށް ހަމްދަރުދީވެ އަބޫ ހުރައިރާ އޭނާ ދޫކޮށްލިއެވެ. ހެނދުނު ރަސޫލުﷲ صَلَّى اللهُ عَلَيهِ وَسَلَّم ގެ އަރިހަށް ވަޑައިގަތުމުން ކުރީ ދުވަހެކޭ އެއްގޮތަށް އެކަލޭގެފާނު ޙަދީޘްކުރެއްވިއެވެ. ތިންވަނަ ރޭވެސް އެމީހަކު އައެވެ. އަބޫ ހުރައިރާ އެމީހަކު ހިފެހެއްޓުމަށްފަހު، ދެން ދޫކޮށްނުލެވޭނެކަމަށް ވިދާޅުވުމުން އެމީހަކު ބުންޏެވެ. "އެ ކަލިމައަކުން ﷲ ތިބާއަށް މަންފާކޮށްދެއްވާނެ ކަލިމައެއް ތިމަންނަ އުނގަންނައިދޭނަމެވެ. ތިމަންނަ ދޫކޮށްލާށެވެ!" އެހިނދު ކޮން ކަލިމައެއްތޯ ސުވާލުކުރެއްވުމުން އެމީހަކު ބުންޏެވެ. "ނިދުމަށްޓަކައި އެނދުގައި އޮށޯވެއްޖެނަމަ އާޔަތުލް ކުރްސި ނިމެންދެން ކިޔަވާށެވެ! އޭރުން ތިބާ ރައްކާތެރިކުރައްވާނެ މަލާއިކަތަކު ﷲ ލައްވާނެއެވެ. އަދި ފަތިސްވަންދެން އެއްވެސް ޝައިޠާނަކަށް ތިބާއާ ކައިރިއެއް ނުވެވޭނެއެވެ." ދެން އަބޫ ހުރައިރާ އެމީހާ ދޫކޮށްލެއްވިއެވެ. ހެނދުނު ރަސޫލުﷲ صَلَّى اللهُ عَلَيهِ وَسَلَّم ގެ އަރިހަށް ވަޑައިގެން އެ ޚަބަރުދެއްވުމުން އެކަލޭގެފާނު ޙަދީޘްކުރެއްވިއެވެ. "އޭނާއަކީ ދޮގުވެރިއެއްނަމަވެސް އެ ހެދީ ތެދެކެވެ." އަދި އެމީހަކީ ޝައިޠާނެއްކަމުގައި އެކަލޭގެފާނު ބަޔާންކޮށްދެއްވިއެވެ.

(3) ގޭގެ ރައްކާތެރިކަމަށްޓަކައި ކިޔެވުން: އަބޫ ހުރައިރާއަށް ދިމާވެވަޑައިގެންނެވި ޙާދިސާފަދަ ޙާދިސާއެއް އަބޫ އައްޔޫބުލް އަންޞާރީ رَضِيَ اللهُ عَنْهُ އަށްވެސް ދިމާވެވަޑައިގަތެވެ. އަބޫ އައްޔޫބުގެފާނު ގެންގުޅުއްވި ކަދުރުތަކަކުން މީހަކު ވައްކަންކުރާތަން ފެނިވަޑައިގެން އެކަމުގެ ޝަކުވާ ނަބިއްޔާ صَلَّى اللهُ عَلَيهِ وَسَلَّم އަށް ކުރެއްވިއެވެ. ކޮންމެ ރެއަކުވެސް އެމީހަކު ހިފެހެއްޓެވުމުން ދެން ނާންނާނެކަމަށް ހުވާކުރުމުން އަބޫ އައްޔޫބުގެފާނު އެމީހަކު ދޫކޮށްލައްވަނީއެވެ. މިގޮތުން ތިންވަނަ ރޭ އެމީހަކު ހިފެހެއްޓުމުން ބުންޏެވެ. "ތިމަން ތިބާއަށް ކަމެއް ހަނދާންކޮށްދޭނަމެވެ. އެއީ އާޔަތުލް ކުރްސިއެވެ. އެ އާޔަތް ގޭގައި ކިޔަވާށެވެ! އޭރުން ޝައިޠާނަކަށްވިޔަސް އަދި އެނޫންވެސް (ގެއްލުންދޭ) އެއްޗަކަށްވިޔަސް ތިބާއާ ކައިރި ނުވެވޭނެއެވެ." ޖެހިގެން އައިދުވަހު ނަބިއްޔާ صَلَّى اللهُ عَلَيهِ وَسَلَّم އަށް އެ ވާހަކައިގެ ޚަބަރުދެއްވުމުން ޙަދީޘްކުރެއްވިއެވެ. "އޭނައަކީ ދޮގުވެރިއެއްނަމަވެސް އެ ހެދީ ތެދެކެވެ."

މި ބަޔާންވެދިޔަ ޙާލަތްތަކުގެ އިތުރަށް ސިޙުރާއި އެސްފީނާފަދަ އުނދަގޫތައް ވާއިރު ރުޤްޔާކުރުމަށްޓަކައިވެސް މި އާޔަތް ބޭނުންކުރެވޭނެއެވެ. އެއީ ބަޔާންވެދިޔަ ޙަދީޘްތަކުން އެނގޭގޮތުގައި، މި އާޔަތަކީ ޝައިޠާނުން ދުރުކޮށްދީ، ރައްކާތެރިކަން ލިއްބައިދޭނެ އާޔަތެކެވެ. ހެނދުނާއި ހަވީރުގެ ޛިކުރުތަކުގެ ތެރޭގައި މި އާޔަތް ކިޔެވުމަށް ދަލީލުކުރާ ޙަދީޘެއް ޞައްޙަމަގުން އައިސްފައެއް ނުވެއެވެ. ނަމަވެސް ފަތިސްނަމާދުގެ ފަހުންނާއި ޢަޞްރު ނަމާދުގެ ފަހުން މި އާޔަތްކިޔެވުމުން ފުދޭނެއެވެ. وَاللهُ أَعْلَمُ.