ޝަހީދުންގެ ދުވަސް، އެބޭފުޅަކަށް ނިސްބަތްވެވަޑައިގަންނަވާ ޢަލީ ރަސްގެފާނު، އިސްލާމްދީނަށާއި، ދިވެހި ގައުމުގެ ދިފާޢުގައި ކުރެއްވި ޖިހާދު، އަދުގެ ސިޔާސީ ފަރާތްތަކާއި މުޚާތަބުކޮށް ވާހަކަތަކެއް ބުނާ ކަމަށް ރައީސުލްޖުމުހޫރިއްޔާ ޑރ މުހައްމަދު މުޢިއްޒު ވިދާޅުވެއްޖެއެވެ. 

ޝަހީދުންގެ ދުވަހުގެ މުނާޞަބަތުގައި ރައީސް މުޢިއްޒު މިއަދު ދެއްވި ޚިތާބުގައި އެމާނިކުފާނު ވިދާޅުވީ މި ދުވަސް ދިވެހިންނާއި ބައްދަލުކުރަނީ މުހިންމު ޤައުމީ އެތައް ފިލާވަޅަތަކަކާއެކު ކަމަށެވެ. އަދި އެ ފިލާވަޅުތައް ދޭހަކޮށް ޢިބުރަތް ހާސިލުކުރުމަށްޓަކައި ތާރީޚުގެ ފަތްފުށްތައް ބަލައިލަންޖެހޭކަން ފާހަގަކުރައްވައި އެމަނިކުފާނު ވަނީ، ވެރިކަމުގެ ދަހިވެތިކަމުގައި ހަސަން ރަސްގެފާނު ދިވެހި ގައުމަށް ޕޯޗުގީޒުން ގެނެސް ރާއްޖެ އަޅުވެތި ކުރުވި ހާދިސާގެ މައްޗަށް ވަރަށް ތަފްސީލުކޮށް އަލި އަޅުވާލައްވާފައެވެ. 

އެގޮތުން އެންމެ ފުރަތަަމަ، ހިލާލީ ދަރިކޮޅުގެ ތެރޭގައި އޮތް ވެރިކަމުގެ ވާދަ ބޮޑުވެ، އެ ދަރިކޮޅުގެ މަޝްހޫރު ކަޅު މުޙައްމަދު ރަސްގެފާނާ ހިސާބުން އެކަން ރާއްޖޭގެ އިން ފަހަނައަޅައި ގޮސް އުތުރު ކަރައިގެ ކަންނައްނޫރު ޢަލީރާޖާއާ ހަމައަށް ދިޔަ ކަމަށާ، ތިން ފަހަރެއްގެ މަތިން ޢަލީރާޖާގެ އެހީގައި، ރާއްޖޭގެ ރަސްކަން އޭނާ ހޯއްދެވި ކަން އެމަނިކުފާނު ފާހަގަކުރެއްވިއެވެ. 

"ޢަލީރާޖާގެ އެހީތެރިކަން ހޯއްދެވުމުގައި ކަޅުމުޙައްމަދު ރަސްގެފާނު ޤައުމަށް ޚިޔާނާތްތެރިވެވަޑައިގަތީ ވަރަށް ބޮޑަށް. އޭގެ ތެރޭގައި، އޭރު ދިވެހީން ކުރަމުން ގެންދިޔަ ކަނޑުމަހާއި ރޯނުގެ ވިޔަފާރި މުޅިން މަލާބާރަށް ދޫކޮށްލެއްވި. އަނެއް ފަހަރެއްގައި ރާއްޖޭގެ ރަސްކަން ހޯއްދަވަން ޢަލީރާޖާއާއެކު ހެއްދެވި މުޢާހަދާއެއްގެ ދަށުން ދިވެހި ކަނޑުން ލިބޭހާ މާވަހަރާއި، ދިވެހިރާއްޖެއަށް ލިބޭހާ ރަނާއި ބޮއްޔާއި، އުފައްދާހާ ރޯނުގެ ދެބައިކުޅަ އެއްބައި ޢަލީރާޖާއަށް ދޭގޮތަށް ނިންމެވި. އޭގެ އިތުރަށް، ރ. ކިނޮޅަހާއި، ނ. ކެނދިކުޅުދޫ ޢަލީރާޖާއަށް ދޫކޮށްލެއްވި." ރައީސް މުޢިއްޒުގެ ޚިތާބުގައި ކިޔައި ދެއްވާފައި ވެއެވެ.

މިއާއެކު ރައީސް މުޢިއްޒު ވިދާޅުވީ ޝަހީދުންގެ ދުވަހެއް ރާއްޖެ ދުށީ، ކަޅު މުޙައްމަދު ރަސްގެފާނުގެ ކާފަ ދަރިކަލުން، އުމުރުން 19 އަހަރުގެ ޙަސަން ރަސްގެފާނު ޕޯޗުގީޒުންނާ އުފެއްދި ގުޅުމެއްގެ ތެރެއިން ކަމަށެވެ. 

މިއާއެކު 9 ވަނަ ޙަސަން ރަސްގެފާނާ ޕޯޗުގީޒުންނާ އުފެދުނު ގުޅުމުގެ ތެރެއިން އޭނާ އިސްލާމްދީން ދޫކޮށް ޕޯޗުގީޒުންނާއެކު ރާއްޖެއަރައި ޢަލީރަސްގެފާނު ޝަހީދުކޮށްލީ، މީލާދުން 1558 ވަނަ އަހަރުގެ މޭ މަހުގެ 19 ވަނަ ދުވަހު، ހިޖުރީ ގޮތުން، 1 ޝަޢުބާން 965 ގައި ކަން ރައީސް ފާހަގަކުރެއްވިއެވެ.

ހަމަ އެހެންމެ، އޭގެ އަނެއް ކޮޅުން ފެންނަނީ ޢަލީ ރަސްގެފާނުގެ އީމާނުގެ މަތިވެރިކަމާއި އެ ރަދުން ޤައުމާ މެދު އޮތް ލޯބީގެ ފުންކަން ކަން ރައީސް މުޢިއްޒު ވިދާޅުވި އެވެ. 

އެގޮތުން ގާތްގަނޑަކަށް ގިނިކަންޏާ ކަހަލަ ގޮތަކަށް އެންމެ ދެތިން މީހުންނާއެކު މައިދާނަށް ނުކުމެވަޑައިގެން، ޢަދުއްވުންނާ ކުރިމަތިލައްވައި އެމަނިކުފާނު ޝަހީދުވި ވެވަޑައިގެންނެވި އިރު، އަމިއްލަ ފުރާނަފުޅަށްވުރެވެސް އެމަނިކުފާނު އިސްކުރެއްވީ ދީނާއި ޤައުމަށް ތެދުވެރިވުމާއި ދައުލަތަށް ވަފާތެރިވުން ކަމަށް ވިދާޅުވި އެވެ. 

ރައީސް މުޢިއްޒު ވިދާޅުވި ގޮތުގައި ޢަލީ ރަސްގެފާނުގެ ޖިހާދު، އަދުގެ ދިވެހީންނަށް ދޭ އެންމެ ބޮޑު އެއް ފިލާވަޅަކީ، މާތް الله ޙައްޤަށް ނަޞްރު ދެއްވާނެކަމެވެ. އެއީ، ބިމުގެ ކުޑަކަމަކާއި، އާބާދީގެ މަދުކަމަކާ ގުޅިފައި އޮންނަ ކަމެއް ނޫންކަމަށެވެ. 

އެހެންކަމުން، ރައީސް މުޢިއްޒު ވަނީ ޤައުމަށް ތެދުވެރިވެ ދީނަށް ޙުރުމަތްތެރިކޮށް ހިތައި ދައުލަތަށް ވަފާތެރި ބަޔަކަށް ވުމަށް ދިވެހިންގެ ކިބައިން އެދިވަޑައިގެންފައެވެ. 

ހިޖުރީ ގޮތުން ޝަޢުބާން މަހުގެ 1 ވަނަ ދުވަހަކީ ޝަހީދުުންގެ ދުވަހުގެ ރާއްޖޭގައި ފާހަގަކުރާ ދުވަހެވެ. މި ދުވަސް ރަސްމީކޮށް ރާއްޖޭގައި ފާހަގަކުރަން ފަށާފައިވަނީ ހިޖުރީ ގޮތުން 1400 ވަނަ އަހަރުން ފެށިގެންނެވެ. މި އަހަރު މި ފާހަގަކުރަނީ، މި ތާރީޚުން ބަލާނަމަ، 46 ވަނަ ޝަހީދުންގެ ދުވަހެވެ. ހާދިސާ ހިނގި ތާރީޚަށް ބަލާނަމަ، 480 ވަނަ ޝަހީދުންގެ ދުވަހެވެ.