ރާއްޖޭގައި މިއަދުވެސް ގިނަބަޔަކު އެންމެ ކަންބޮޑުވާ އެއް މައްސަލައަކީ ޑޮލަރު ލިބުން ދަތިވުމުގެ މައްސަލައެވެ. އެކަން އެހެން ނުވާންވީ ސަބަބެއްވެސް ނެތެވެ. ކާއްޓާއި ބިލެތްވެސް މިހާރު އެތެރެކުރަންޖެހެނީ އަވައްޓެރި އިންޑިއާގެ ކެެރެލާއިންނެވެ. ރާއްޖެއަކީ ވަށައިގެން ކަނޑު އޮތް ޤައުމެއް ނަމަވެސް، ކައްކަން ބޭނުންކުރާ ލޮނުކޮޅުވެސް އެތެރެކުރަންޖެހެނީ ބޭރު ޤައުމުތަކުންނެވެ. މި ލިސްޓަށް އެންމެފަހުން އިތުރުވީ ދިޔާހަކުރެވެ.

ބުނަން މިއުޅެނީ ރާއްޖެއަކީ އިމްޕޯޓަށް ބަރޯސާވާ ގައުމެއްކަމެވެ. އާއްމު ދިރިއުޅުމަށާއި އެހެން ބޭނުންތަކަށްވެސް ތަކެތި އެތެރެކުރަންޖެހެނީ ރާއްޖެއިން ބޭރުންނެވެ. 

ޑޮލަރު ލިބުމުގެ ދަތިކަމަކީ ރާއްޖޭގެ ދެތިން މީހަކު ފިޔަވައި އެހެން ހުރިހާ އުމުރުފުރައެއްގެ މީހުން ކެނޑި ނޭޅި ދައްކަމުން އަންނަ ވާހަކައެކެވެ. އެއީ މިހާރު ޤައުމީ ޝަކުވާއެކެވެ. ޑޮލަރު ލިބުން ދަތިކަމާހުރެ ޤައުމެއްގައި ހިނގަން ނުވާވަރުގެ ކަމެއްވެސް މިފަހުން ވަނީ ހިނގާފައެވެ. ރާއްޖޭގެ ޤައުމީ ބޭންކް ތެރެއިން މާލީ ބަގާވާތެއް ކުރަން އުޅުނު ވާހަކަ ރާއްޖޭގެ ރައީސުލްޖުމްހޫރިއްޔާ ފާހަގަ ކުރެއްވުމުން މިކަމުގެ ހުރި ހައްސާސްކަން ކިތަންމެ ރަނގަޅަކަށްވެސްަ އެނގެއެވެ.

ޑޮލަރުގެ ވާހަކަދައްކާއިރު، މިއީ އެންމެންގެ ހިތުގައި އުފެދޭ ފުރަތަމަ ސުވާލެވެ. އެންމެ ބޭނުންވާ ޖަވާބަކީ ޓޫރިޒަމުން ރާއްޖެއަށް އާމްދަނީގެ ގޮތުގައި ކިހާވަރެއް ލިބޭތޯއެވެ. ދައުލަތުގެ ޓެކްސް އިދާރާގެ ކިތާބީ ހިސާބުތަކަށް ބަލާލަމާ ހިނގާށެވެ.

މޯލްޑިވްސް އިންލަންޑް ރެވެނިއު އޮތޯރިޓީގެ ތަފާސްހިސާބުތަކަށް ބަލާއިރު ރާއްޖޭގެ އިގްތިސާދަށް ޓޫރިޒަމުން ލިބުނު ޑޮލަރު އާމްދަނީގެ އެންމެ ރަނގަޅު ހިސާބެއް ހަދާލެވޭނީ ޓީޖީއެސްޓީ ހިސާބުކޮށްލައިގެންނެވެ. އަދި އޭގެ ތެރެއަށް ގްރީންޓެކްސް، އެއާޕޯޓް ފީ އަދި ޑިޕާޗާ ޓެކްސް ހިމަނާލީމައި އިތުރަށް ފުރިހަމަ ވެއެވެ.

ދައުލަތުގެ ޓެކްސް އިދާރާގެ ތަފާސްހިސާބުތަކަށް ބަލާއިރު، ޓީޖީއެސްޓީގެ ގޮތުގައި އޮގަސްޓްމަހުގެ ނިޔަލަށް 430،600،517 މިލިއަން ޑޮލަރު ލިބުނެވެ. ޓީޖީއެސްޓީން ޓެކްސް ނަގާ ރޭޓުން ހިސާބު ހަދާލުމުން ފަތުރުވެރިކަމުގެ ސިނާއަތުން ރާއްޖެއަށް 3.1 ބިލިއަން ޑޮލަރު ލިބިފައިވާކަން ސާފުކޮށް އެނގެއެވެ. އަދި އޭގެ ތެރެއަށް މިއަހަރުގެ މިހާތަނަށް ގްރީންޓެކްސް، އެއާޕޯޓް ފީ އަދި ޑިޕާޗާ ޓެކްސް ހިމަނާލުމުން މިއަހަރުގެ މިހާތަނަށް ރާއްޖޭގެ އިގްތިސާދުގެ ތެރެއަށް 3.2 ބިލިއަން ޑޮލަރު ލިބުނުކަން ސައްކެއްނެތް މިންވަރަށް އެބަ އެނގެއެވެ.

މައްސަލަ ފެށޭ ހިސާބަކީ މިއެވެ. ރާއްޖެއަށް 3.2 ބިލިއަން ޑޮލަރު ލިބުނުއިރުވެސް ޑޮލަރު ލިބުމުގެ ތާށިކަން އިންތިހާއަށް އޮތީމައެވެ. ޑޮލަރުގެ ތާށިކަމާހުރެ ބީއެމްއެލްގެ ރުފިޔާ އެކައުންޓްތަކުން ޑޮލަރު ލިމިޓްކުރި މައްސަލާގައި އޭރު ބީއެމްއެލްގެ ސީއީއޯ ވިދާޅުވިއެވެ. ބީއެމްއެލްގެ ކަސްޓަމަރުންގެ އަތުން ބީއެމްއެލަށް ގަންނަން ލިބުނީ އެންމެ 60 މިލިއަން ޑޮލަރު ކަމަށެވެ. ބޭންކުން ބުނާގޮތުގައި އެ އަދަދުގެ ތިން ގުނަ ދިވެހިންގެ އެކިއެކި ބޭނުންތަކުގައި ބޭރުފައިސާގެ ގޮތުގައި ހަރަދުވެސް ކުރަން ޖެހެއެވެ. ރާއްޖޭގެ އިގްތިސާދަށް މިއަހަރުގެ މިހާތަނަށް 3.2 ބިލިއަން ޑޮލަރު ލިބުނުއިރު، ޤައުމީ ބޭންކަށް 60 މިލިއަން ޑޮލަރު ގަންނަން ލިބުނީމައި މިކަމުގައި މައްސަލަތަކެއް އުޅޭކަން އެބަ އެނގެއެވެ. އަދި ބީއެމްއެލްގެ ޑޮލަރު ކޭޝް ފްލޯއަށް ބާރުބޮޑުވެގެންދާނޭ ވަރުވެސް ވަޒަންކޮށްލެވެއެވެ.

ދައުލަތުގެ ކަމާބެހޭ ރަސްމީ އިދާރާތަކުގެ ތަފާސްހިސާބުތަކަށް ބަލާއިރު، މިދިޔަ އަހަރު ފަތުރުވެރިކަމުގެ ސިނާއަތުގެ އާމްދަނީއަށް ލިބުނު 4.5 ބިލިއަން ޑޮލަރުގެ ތެރެއިން، އޭގެ ދެބައިކުޅަ އެއްބަޔާ ގާތްކުރާ އަދަދެއް ޑިޕޮސިޓްގެ ގޮތުގައި ބޭންކްތަކަށް ވަނެވެ. އެގޮތަށް ރާއްޖޭގެ ހުރިހާ ބޭންކްތަކަށް ޖަމާވާ އަދަދުތަކަކީ، ދިވެހި ރައްޔިތުންނަށް މަންފާވާގޮތަށް ޖަމާވާ އަދަދުތަކެއް ނޫނެވެ. ރައްޔިތު މީހާއަށް ކިރިޔާވެސް ފައިދާއެއް ލިބެނީ ބީއެމްއެލަށް މާރުކުރާ ޑޮލަރުކޮޅުންނެވެ. އަދި މަރުކަޒީ ބޭންކުން ބީއެމްއެލަށް ދޭ ޑޮލަރުންނެވެ. ދިވެހިން ބޭރަށް ދިއުމަށް ކޮންމެ ޕާސްޕޯޓަކަށް ދޭ 500 ޑޮލަރާއި، ބޭރުގައި ކިޔަވަންތިބޭ ކުދިންނަށާއި ރައްޔިތުން އަލީ އެކްސްޕްރެސް އަދި ޝެއިނަށް ފައިސާ ދެއްކުމަށް ބޭންކުން ބޭނުންކުރަންޖެހެނީ ބޭންކަށް ލިބޭ މަދު ޑޮލަރުކޮޅުންނެވެ.

ރާއްޖޭގައި ބޭރުފައިސާގެ ގަވާއިދަށް ބަލާއިރު، މިހާތަނަށް އަމަލުކުރަމުން އައިސްފައިވަނީ 1987 ހިސާބުގައި ވުޖޫދަށް ގެނެސްފައިވާ ގަވާއިދަކުންނެވެ. ނަމަވެސް މަރުކަޒީ ބޭންކުން ވަނީ މިހިނގާ އޮކްޓޯބަރުމަހުގެ އެއްވަނަ ދުވަހުން ފެށިގެން ބޭރުފައިސާ ގަނެ ވިއްކުމުގެ އުސޫލަށް ބޮޑު ބަދަލެއް ގެނެސްފައެވެ. ބޭރުފައިސާ ގަނެވިއްކުމުގެ ގަވާއިދަށް ގެނައި ބަދަލާއެކު، ޓޫރިޒަމް ވިޔަފާރިތަކަށް ލިބޭ ބޭރުފައިސާގެ އާމްދަނީގެ ވަކި އިންސައްތައެއް ބީއެމްއެލް މެދުވެރިކޮށް މާރުކުރުން ލާޒިމް ވެއެވެ.

ތެދެކެވެ. އެހެން ގައުމުތަކާ ހިލާފަށް ރާއްޖޭގައި ބޭރުފައިސާގެ މުއާމަލާތްތަކަށް މިއޮންނަނީ ހަމައެއް ލަމައެއްނެތް އުސޫލެކެވެ. ބޭނުން ވެއްޖެނަމަ މާރުކޭޓަށްގޮސް ޑޮލަރު ދީފައި ކުރުނބައެއްވެސް ގަންނަން ވީއެވެ. ޑޮލަރުން ޓެކްސީއަށް ފައިސާވެސް ދައްކަންވީއެވެ. އަދި ނުވިތާކަށް ކަންކަންމަތިން އަގުބޮޑުކޮށް ޑޮލަރުވެސް މާރުކުރަންވީއެވެ. 

ބޭރުފައިސާ ގަނެވިއްކުމުގެ އުސޫލު ބަދަލުކުރި މައްސަލާގައި ޓޫރިޒަމް ބޮޑެތި ވިޔަފާރިވެރިންގެ ނުރުހުން ވަނީ ސަރުކާރަށް އަމާޒުވެފައެވެ. ނަމަވެސް މިކަމުގައި ބައެއް ފަރާތްތަކުން ބުނަމުންދަނީ އެމްއެމްއޭއިން މިވަގުތަށް އެޅުމަށް ނިންމީ ވަރަށް އާދައިގެ ފިޔަވަޅެއް ކަމަށެވެ. ކޮންމެގޮތެއްވިއަސް ރާއްޖެއަށް ވަންނަ ޑޮލަރުން އެދެވޭ ފަދަ ރަނގަޅު އަދަދެއް ޤައުމީ ބޭންކަށް ލިބެންޖެހޭކަމަށް ރައްޔިތުން މިއަދު ގަބޫލުކުރެއެވެ.