1988 ވަނަ އަހަރުގެ ނޮވެމްބަރު މަހުގެ 3 ވަނަ ދުވަހު ރާއްޖެއަށް އުދުވާނީ ހަމަލާގެ ފަހަތުގއި ހުރި ސިއްކަ އަހުމަދު އިސްމާއިލް މަނިކުގެ ދިފާއުގައި މަޖިލީހުގެ ރައީސް އަދި އެމްޑީޕީގެ ރައީސް މުހައްމަދު ނަޝީދު ތެދުވެވަޑައިގަތުމުން ގިނަ ބައެއްގެ ފާޑުކިޔުން އަމާޒުވެއްޖެއެވެ. 

1988 ވަނަ އަހަރުގެ ނޮވެންބަރު މަހުގެ 3 ވަނަ ދުވަހު ރާއްޖެއަށް ދިން އުދުވާނީ ހަމަލާއަކީ މި ފަހުގެ ތާރީހެއްގައި ދިވެހިރާއްޖޭގެ މިނިވަންކަމާއި ތޮޅުމަށް ބަޔަކު ދިން އެންމެ ނުރައްކާތެރި ހަމަލާއެވެ. 

އެ ހަމަލާގައި 19 ދިވެހިން ޝަހީދުވިއެވެ. އަދި އެތައް ބަޔަކަށް އެކި ވަރުގެ އަނިޔާތައް ލިބިގެން ދިޔައެވެ. އެ ދުވަހު ދިވެހި ސިފައިން ދެއްކި ގަދަ ހިތްވަރުގެ ސަބަބުން ބާޣީންގެ ރޭވުންތައް ނާކާމިޔާބުވެ ދިވެހި ގައުމަށް ވަނީ ނަސްރާއި ފަތަހަ ލިބިގެން ދިޔަނަމަވެސް އެ ހަމަލާގެ ފަހަތުގައި ދިވެހި ޚާއިނުންތަކެއް ތިބިކަމީ ހަގީގަތެވެ.

އެގޮތުން ނޮވެމްބަރު ތިނެއްގެ އެ ދުވާނީ ހަމަލާގެ ފަހަތުގައި ތިބި ދިވެހި ޚާއިނުންގެ ލިސްޓުގައި ސިއްކަ އަހުމަދު އިސްމާއިލް މަނިކުވެސް ހިމެނެއެވެ. އޭނާ އަކީ ނޮވެމްބަރު ތިނެއްގެ އުދުވާނީ ހަމަލާ ރާވައި ހިންގުމުގައި ބައިވެރިވެފައިވާކަން ސާބިތުވެ ހުކުމް އައިސްފައިވާ މީހެކެވެ.

އެހެން ނަމަވެސް ނަޝީދު ވަނީ ސިއްކަގެ ދިފާއަށް އަރައި އޭނާއަކީ ޚިޔާނާތްތެރިއެއް ނޫންކަމަށް ދައުވާކޮށްފައެވެ. 

ނޮވެމްބަރު މަހުގެ 3 ވަނަ ދުވަހު ރާއްޖެއަށް ދިން އުދުވާނީ ހަމަލާގެ މައްޗަށް ރާއްޖެ ކުރި ހޯދާ، ދިވެހިން ހޯދި ކާމިޔާބީ އާއި ގުޅިގެން އެ ފަހުން އެ ދުވަސް ފާހަގަކުރަމުން އައިސްފައި ވަނީ ނަސްރުގެ ދުވަހުގެ ގޮތުގައެވެ. 

އެގޮތުން މިއަހަރުގެ ނަސްރުގެ ދުވަސްވެސް ބައްދަލުކޮށްފައިވާއިރު، ވާދަވެރި ސިޔާސީ ލީޑަރު އަދި ޕީޕީއެމްގެ ރިޔާސީ ކެންޑިޓޭޓް ރައީސް އަބްދުﷲ ޔާމީން އަބްދުލްގައްޔޫމު ކުރެއްވި ޓްވީޓެއްގައިވަނީ ނަސްރުގެ ދުވަސް ބިރުވެރި ސިއްކަގެ ދުވަހުގެ ގޮތުގައި ސިފަކުރައްވާފައެވެ. އަދި އެ ހަމަލާއަށް ކިތަންމެ ގިނަ ދުވަހެއް ވެގެން ދިޔަ ނަމަވެސް ދިވެހިން އަބަދުވެސް އެ ހަނދާންތައް އާ ކުރައްވާނެކަމަށް ރައީސް ޔާމީން ވިދާޅުވިއެވެ. 

އަނެއްކޮޅުން އިއްޔެ އިދިކޮޅުން ވަނީ ނޮވެމްބަރު ތިނެއްގެ އުދުވާނީ ހަމަލާގެ ފަހަތުގައި ތިބި ދިވެހި ޚާއިނުން ގަންހިންގުވާ ތަމްސީލުތައް މާލޭގެ އެކި ސަހަރައްދުތަކުގައި ކުޅެފައެވެ. އަދި ޚާއިނުންނަށް ހައްގު އަދަބު ދޭން ޖެހޭކަން ފާހަގަކޮށްފައެވެ. 

މި ސަރުކާރުން ނަސްރުގެ ދުވަސް ފާހަގަ ނުކުރަނީ ސަރުކާރުގެ އިސްވެރިންގެ ގޮތުގައި ތިބީ އެ ދުވަހުގެ އެ އުދުވާނީ ހަމަލާިނުމުގެ މޭސްތިރިންގެ އާއިލީ ބޭފުޅުންކަމަށް ވާތީކަމަށް އިދިކޮޅުން ގެންދަނީ ތަކުރާރުކޮށް ބުނަމުންނެވެ. 

އިއްޔެގެ އެ ހަރަކާތްތަކަށްފަހު ނަޝީދު ވަނީ ވަރަށް ބޮޑަށް ނުރުހުން ފާޅުކުރައްވާފައެވެ. އެގޮތުން ނަޝީދު ކުރެއްވި ޓްވީޓެއްގައި ވިދާޅުވީ ނޮވެމްބަރު ތިނެއްގެ ހަމަލާގައި ސިއްކަ އިސްމާއިލް މަނިކުގެ އަބުރަށް އަރައިގަތުން ބަލައިނުގަނެވޭނެކަމަށެވެ. އަދި އޭނާގެ ކުށަށް އިއުތިރާފު ކުރުވީ އަނިޔާކޮށްގެންކަމަށް ނަޝީދު ވިދާޅުވިއެވެ. 

ނޮވެންބަރު ތިނެއްގެ އުދުވާނީ ހަމަލާގެ ފަހަތުގައި ހުރިކަމުގެ ކުށް ސާބިތުވެފައިވާ ސިއްކަ އިސްމާއިލް މަނިކުގެ ދިފާއުގައި ނަޝީދު ވާހަކަދެއްކެވުމުން ގިނަ ބައެއްގެ ނުރުހުން ވަނީ އަމާޒުވެގެން ގޮސްފައެވެ. އަދި ނަޝީދުގެ ޓްވީޓަށް ގިނަ ބަޔަކު ރައްދުވެސް ދީފައިވެއެވެ. 

އެގޮތުން އެ ޓްވީޓަށް ރައްދުދިން މީހަކު ބުނީ ސިއްކައަކީ ބާޣީއެއްކަމަށެވެ. ނަޝީދަކީ ކުރީގެ ރައީސް ޑރ މުހައްމަދު ވަހީދު ހަސަން މަނިކާއި ދިމާލަށް ބާޣީއަށް ގޮވި މީހެއްކަމަށާއި، އަދި މިހާރު ނަޝީދު އެ ކުރައްވާކަމަކީ ހަގީގީ ބާޣީން ދިފާއުކުރެއްވުންކަމަށް އެމީހާ ބުނެފައިވެއެވެ. 

ނަޝީދަށް ރައްދުދިން އިތުރު މީހަކު ބުނީ ސިއްކަގެ އާއިލާއާއި، ކެރެފާގެ އާއިލާއާއި ކެނެރީގެ އާއިލާގައި ތިބީ މުޅިންވެސް ގައްދާރުން ކަމަށެވެ. އެ އާއިލާއަށް ނިސްބަތްވާ މީހުން ދިވެހިންގެ ލޭ އޮހޮރުވާލަން ފަސް ނުޖެހޭނެކަމަށް އޭނާ ވަނީ ބުނެފައެވެ. އަދި ޚުދު ނަޝީދަކީވެސް އެފަދަ ފަރާތެއްގެ ގޮތުގައި އެމީހާ ވަނީ ސިފަކޮށްފައެވެ. 

ޓްވީޓާގައި އެ ފަރާތުން ކޮށްފައިވާ ކޮމެންޓަށް އެއްބަސްވެ އިތުރު މީހަކު ބުނީ އެ އާއިލާތަކަކީ އަބަދުވެސް އެއިރެއްގައި އޮންނަ ވެރިކަމާއި ތޮޅެން މަސައްކަތް ކުރި އާއިލާތަކެއްކަމަށެވެ. 

އިތުރު މީހަކު ނަޝީދުއަށް ފާޑުނިޔަކަމުން ބުނީ ސިއްކައަކީ 19 ދިވެހިންގެ ލެޔަށް ބަދަލުދޭން ޖެހޭ ޚާއިނެއްކަމަށެވެ. ނަޝީދަކީވެސް އެފަދަ ޚާއިނެއްކަމަށާއި 1 ފެބްރުއަރީ 2018 ގައި މި ގައުމަށް އިންޑިއާ ސިފައިން އެރުވުމަށް ނަޝީދު ގޮވާލާފައިވާކަމަށް އޭނާ ވަނީ ބުނެފައެވެ. 

ނަޝީދަށް ފާޑުކީ ބައެއް މީހުންވަނީ 2012 ވަނަ އަހަރު ރައީސްކަމުގެ މަގާމުން އިސްތިއުފާދެއްވުމަށްފަހު ނަޝީދު އިސްކޮށް ހުންނަވާ ސަރުކާރުގެ ބައެއް އިމާރާތްތަކަށް ދީފައިވާ ގެއްލުންތައްވެސް ހަނދާންކޮށްދީފައެވެ. އެގޮތުން އިސްތިއުފާދިނުމަށްފަހު އެމްޑީޕީ މެމްބަރުން ލައްވާ ސަރުކާރުގެ އިމާރާތްތަކާއި ޕޮލިސް ސްޓޭޝަންތައް ރޯކޮށްލީ ނަޝީދުގެ އޯޑަރަށްކަމަށް ކޮމެންޓުކުރި ބައެއް ފަރާތްތައް ތުހުމަތުކޮށްފައިވެއެވެ. 

އޭގެ އިތުރުން ބައެއް މީހުން ވަނީ ތާރީހު ބަދަލުކުރުމުގެ މަސައްކަތް ނުކުރުމަށް ނަޝީދަށް ހަސޭހަތްތެރިވެފައެވެ. ދިވެހިރާއްޖޭގައި ހިންގި ކޮންމެ ބަޣާވާތެއްގެ ފަހަތުގައި ތިބީ ކޮން ބައެއް ކަމަށާއި، އެމީހުން ނިސްބަތްވަނީ ކޮން އާއިލާތަކަށްކަން ދިވެހިންނަށް އޮޅުވާނުލެވޭނެކަމަށްވެސް ބައެއް ފަރާތަށްވަނީ ބުނެފައެވެ. 

އަދި ހަމައެހެންމެ ސިއްކަ ދިފާއުކުރުން ނަޝީދަށް ރައްދުދިން ގިނަ މީހުން ވަނީ ކުށްވެރިވެސް ކޮށްފައެވެ. ސިއްކަ އަކީ އޭނާގެ ކުށަށް އިއުތިރާފުވެފައިވާ މީހެއްކަމަށާއި، ދިވެހިން ދުވަހަކުވެސް އެވަރުގެ ބާޣީއަކަށް މާފު ނުކުރާނެކަމަށް ނަޝީދަށް ރައްދުދިން ގިނަ ބަޔަކު ބުނެފައިވެއެވެ. 

ރައީސް ނަޝީދު ސިއްކަގެ ދިފާއުގައި ތެދުވެވަޑައިގެންފައިވާއިރު މި ސަރުކާރު ވެރިކަމާއި ހަވާލުވިފަހުން ގައުމީ ދުވަސް ފާހަގަކުރާ ފެންވަރުގައި ނަސްރުގެ ދުވަސް ފާހަގަކުރަމުން ނުދާކަން ފާހަގަކޮށްލެވެއެވެ. މިއަދު ވެރިކަމުގައި ހުންނެވި ރައީސް އިބްރާހިމް މުހައްމަދު ސޯލިހުއަކީ ސިއްކަ އިސްމާއިލް މަނިކުގެ ދަނބިދަރިއެވެ. 

ނަޝީދަށް ރައްދުދިން ބައެއް ފަރާތްތައް ވަނީ އެކަންވެސް ފާހަގަކޮށްފައެވެ. އަދި ސަރުކާރުން ނަސްރުގެ ދުވަސް ކުލަގަދަކޮށް ފާހަގަ ނުކުރަނީ ސަރުކާރުގެ އިސްވެރިންގެ އާއިލީ ބޭފުޅުންނަކީ ނޮވެމްބަރު ތިނެއްގެ އުދުވާނީ ހަމަލާ ރާވާ ހިންގުމުގައި އިސްކޮށް މަސައްކަތްކުރި މީހުންނަށް ވާތީކަމަށް ބުނެފައެވެ. އަދި އެކަމާއި ނުރުހުން ފާޅުކޮށްފައެވެ.